برآورد اندازه مؤثر جمعيت گوسفند نژاد سنگسري با استفاده از روش‌هاي مختلف مبتني بر تجزيه و تحليل شجره

اندازه مؤثر جمعيت به علت رابطه مستقيم با نرخ افزايش همخوني و همچنين ميزان كاهش تنوع ژنتيكي حاصل از رانش ژنتيكي، يكي از فراسنجه‌هاي مهم در ژنتيك جمعيت و حفظ ذخاير ژنتيكي به‌شمار مي‌رود. در اين تحقيق از اطلاعات شجره¬اي گوسفندان نژاد سنگسري كه طي 27 سال (13941368) در ايستگاه پرورش و اصلاح نژاد شهرستان دامغان جمع‌آوري شده بود جهت برآورد اندازه مؤثر جمعيت با استفاده از شش روش مختلف استفاده گرديد. در اين روش‌ها از منابع اطلاعاتي مختلفي چون تعداد والدين نر و ماده در هر سال، نرخ افزايش همخوني بين دام‌ها و والدين آنها، نرخ افزايش همخوني بين دام‌ها و نسل قبلي آنها، نرخ افزايش ضريب خويشاوندي افزايشي، ضريب رگرسيون همخوني بر سال تولد و افزايش همخوني فردي جهت برآورد اندازه مؤثر جمعيت استفاده گرديد. برآوردهاي به‌دست آمده توسط روش‌هاي مختلف با هم متفاوت بوده و از 41 تا 8369 رأس متغير بود. بهترين روش با توجه به برخي معيارها همچون بازه زماني مورد استفاده، آزمون تشكيل يا عدم تشكيل زيرجمعيت¬ها، پايايي برآوردها و عدم برآورد منفي براي اندازه مؤثر جمعيت انتخاب گرديد. با در نظر گرفتن معيارهاي مورد نياز، برآوردهاي حاصل از روش افزايش همخوني فردي به‌عنوان بهترين برآورد از اندازه مؤثر جمعيت در اين شجره انتخاب گرديد. ميانگين اندازه مؤثر جمعيت برآورد شده با استفاده از اين روش 131 رأس بود. با توجه به بسته بودن اين گله اصلاح نژادي و عددم ورود دام از ديگر گله¬ها، به‌كارگيري روش‌هايي جهت جلوگيري از كاهش اندازه مؤثر جمعيت همچون استفاده از روش مشاركت بهينه والدين توصيه مي¬گردد.