تأثير تنش كم آبي بر صفات فيزيولوژيك و بيوشيميايي ژنوتيپ‌هاي چغندرقند (Beta vulgaris L.)

به­منظور ارزيابي جنبه­هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيكي تنش كم آبي بر شش ژنوتيپ چغندرقند، آزمايشي به­صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با 8 تكرار در سال 1394 در مؤسسه­ تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند انجام گرفت. آبياري شامل دو سطح (تيمار شاهد و تنش كم­آبي) بود. از زمان كشت تا استقرار كامل گياه، آبياري براي هر دو تيمار مشابه بود و از اين مرحله به بعد، در شرايط تنش بر اساس شروع علائم تنش انجام شد. نتايج نشان داد كه تنش كم­آبي موجب كاهش معني دار ميزان آب نسبي برگ، وزن خشك ريشه و كارايي مصرف آب و افزايش معني دار وزن ويژه­ برگ، نشت الكتروليت، ميزان كلروفيل برگ (قرائت كلروفيل متر)، ميزان پرولين، بتائين و فعاليت آنزيم پراكسيداز بوده است. اثر ژنوتيپ براي ميزان كلروفيل، پرولين، وزن خشك ريشه و كارايي مصرف آب معني­دار گرديد. اثر متقابل آبياري و ژنوتيپ فقط براي ميزان پرولين و وزن خشك ريشه معني دار شد. نشت الكتروليت به عنوان معياري از پايداري غشاي سلولي از 542/58 در شرايط آبياري نرمال به 941/21 ميكروزيمنس بر متر در تنش افزايش يافت. بيشترين ميزان كلروفيل برگ در ژنوتيپ شماره 1 (شاهد متحمل IR7) و كمترين ميزان آن در ژنوتيپ شماره 5 (PB13S252.HSF977) مشاهده گرديد. در شرايط تنش، بيشترين ميزان پرولين در ژنوتيپ شماره 6 (PB13S252.HSF987) و كمترين ميزان آن در ژنوتيپهاي شماره 3 (PB13S237.153.80.HSF–1007) و 1 (شاهد متحمل IR7) بود. به نظر مي رسد براي غربال اوليه ژنوتيپ ها از نظر تحمل به تنش كم آبي مي توان از وزن خشك ريشه، كارايي مصرف آب براساس وزن خشك ريشه و ميزان كلروفيل برگ، بتائين و پراكسيداز استفاده كرد.