بررسي شاخص‌هاي عفاف در زنان چادري سريال‌هاي تلويزيوني ايراني

A Survey on Chastity Indices of Chadori Women in IRIB TV Series

عفاف و حجاب از آموزه‌ها و دستورات ديني‌اند كه آشنايي افراد با معيارها، الگوها و احكام مرتبط با آنها در فرايند جامعه‌پذيري ديني آنان صورت مي‌پذيرد. در اين فرايند، فرد با محتوا و معناي اين آموزه‌ها آشنا مي‌شود و آنها را در موقعيت‌ها و تعاملات زندگي روزمرّۀ خود بكار مي‌گيرد. چادر به‌عنوان حجاب برتر مورد نظر دين مبين اسلام، يك پديدۀ فرهنگي در حوزۀ پوشش زنان است كه در طول سالها در سيماي جمهوري اسلامي ايران به نمايش درآمده است. انتخاب اين پوشش به‌طور‌معمول نشانه‌اي از تعهد و تقيد فرد به موازين شرعي ازجمله در مراودات اجتماعي است. بنابراين، از زنان چادري به عنوان حاملان حجاب برتر بيش از ديگران انتظار مي‌‌رود چارچوب‌هاي عرفي و شرعي پوشش و رفتار را در مواجهه با نامحرم رعايت كنند. اين پژوهش در پي پاسخگويي به اين پرسش است كه شاخص‌هاي عفاف چگونه در زنان چادري سريال‌هاي تلويزيوني ايراني بازنمايي شده است. به اين منظور شاخص‌هاي مذكور، پس از استخراج از احكام اسلامي، با استفاده از روش تحليل محتواي كمّي، در شخصيت‌هاي چادري 40 سريال از پربيننده‌ترين سريال‌‌هاي پخش‌شده از تلويزيون ايران در سال‌هاي پس از انقلاب اسلامي تحليل شده‌اند. براين‌اساس، 107 شخصيت چادري اين سريال‌ها، به صورت تمام‌شماري انتخاب و مورد بررسي قرار گرفته‌اند. براي تجزيه‌وتحليل اطلاعات، از نرم‌افزار spss و آمار توصيفي و استنباطي (آزمون كاي اسكور) استفاده شده است. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آنند كه در سالهاي پس از انقلاب اسلامي، زنان چادري نمايش‌داده‌شده در سريال‌هاي تلويزيوني، به‌رغم انتخاب حجاب برتر به عنوان پوشش بيروني كه خود معرّف سطحي از تعهد و تقيد به مباني ديني و اصول شرعي است، معيارهاي عفاف اسلامي را در تعامل با افراد نامحرم رعايت نكرده‌اند و نحوۀ ارتباط، نگاه وگفت‌وگوي آنان با نامحرم و نيز زينت، مو و اندام آشكار آنها در برابر نامحرم، تفاوت معناداري با دارندگان ساير پوشش‌ها ندارد.

Chastity and veil are Religious orders that acquaintance of individuals with their criteria and patterns of them take place in process of their religious socialization. In this process, people understand the content and meaning of these doctrines and use them in the situations and interactions of their everyday lives. Chador as the preferred hijab in Islam is a cultural phenomenon in the field of women's clothing that has been shown over the years in IRIB. Choosing this cover, including in social relationships is usually a sign of a person's commitment to religious principles. This research seeks to answer this question that how chastity indicators have been represented in Chadori women of TV series's, in the years after the Islamic Revolution? In this regard, at first these indicators derived from Islamic law and then analyzed in all Chadori women in 40 most viewed Iranian TV series. Accordingly, a total of 107 Chadori characters from these series have been selected and studied. . SPSS software and descriptive and inferential statistics (Chi-square test) were used to analyze the data. Findings of the research indicate that in the years after the Islamic Revolution, Chadori women, despite choosing the superior hijab, have not followed the criteria of Islamic chastity in their interaction with men. The way they communicate, look and talk with men, also their obvious adornment, hair and body in facing men, have no significant difference with the women who have another kind of covers.