وفات‌نامه گونه‌اي ناشناخته در شعر شيعي

vafatname lesser known species in the shia 's poetry

شعر شيعي با تنوع مضامين، رويكردها، كاركردها و قالب­هاي شعري در دوره‌هاي تاريخيِ مختلف توانسته است به‌صورت جرياني مستمر و پويا تداوم يابد. محبان اهل‌بيت با عشق و شوري خاص، خالصانه ­ترين بخش ادبيات تشيع را تا قبل از استقرار حكومت صفويان باوجود موانع و تهديدات فراوان خلق كردند. هنوز پژوهش­ هاي گسترده در ديوان­ها و جُنگ­هاي شيعيِ به‌جامانده از گذشته صورت نگرفته است؛ اما همين ميزان انجام‌شده نشان مي­دهد شعر شيعي و گونه‌هاي مختلف آن توانسته است هم در حوزه شكلي و هم محتوايي بر تنوع و غناي شعري در ادبيات فارسي بيفزايد. از آن جمله شكل‌گيري گونه ­ها و زيرگونه ­هاي جديد است كه در اين مقاله برآنيم تا نمونه­ اي از آن­را معرفــي نماييم كه از جُنگ­هاي خطي استخــراج كرده­ايم. تقسيم‌بندي اين‌گونه‌ براساس محتوا و درون‌مايه آن‌ است كه به‌صورت عنوان در آغاز اشعار ذكرشده است. عنواني كه بعدها به ‌مرور زمان و در اثر تكرار بيانگر يك نوع و گونه ادبي در ادبيات ديني ما شده است. در اين مقاله براي نخستين بار گونۀ «وفات­نامه» مطرح و معرفي مي­شود و نمونه هايي از ديوان­ها و نسخه­ هاي خطي براي شاهد مثال آورده مي­شود. بديهي است با بررسي­هاي وسيع‌تر به انواع تازه­تري در اشعار شيعي دست يافت.

Shia poetry with variety of concepts – approaches – practices and the forms of poem in different historical periods could continue in form of countinuos and dynamic process. The lovers of ahle-beit with love and enthusiasm despite the obstacles and threats abound created the most sincere shia literature before safavieh. Yet necessary researchs in collections of poems left by pass havnt shaped but this the out shows that shia poetry could both the basin form and content form add to the diversity and richness of Persian literature. Including the information of new species and sub species is that in this article we want to introduce some samples that we extract them from handwritten poem collections. The classification of the species is according to their content that is mentioned in beiginig of poetry as title. The titles that later overtime and by repetition is represents a kind and literature genre in religious literature . In this article for the first time (vafat nameh) genres will proposed and introduced some samples of them from courts and manuscripts as evidence brought obviously with deeper check can arrive to new samples in shia poetry.