بررسي تاثير اندازه ذره و غلظت سورفكتانت بر راندمان جذب و رهاسازي نيترات در محيط هاي آبي توسط زئوليت اصلاح شده با HDTMA

سابقه و هدف: آنيون نيترات به علت دارا بودن بار منفي تمايلي به جذب روي ذرات خاك ندارد، لذا از نيمرخ خاك خارج و وارد آبهاي سطحي و زيرزميني ميشود. رسها در حالت طبيعي، اغلب داراي ويژگي آنيون گريزي بوده و قادر به جذب مولكولهاي كم محلول در آب، غير قطبي و مولكولهاي آلي غير يوني نيستند، اما ميتوان با اصلاح رسها آنها را به رسآلي تبديل و براي جذب و پالايش آنيونها و تركيبات آنيوني و غير آنيوني آلي مضر در محيطهاي آبي استفاده كرد. اين مطالعه به منظور بررسي راندمان جذب و واجذب نيترات توسط رس زئوليتكلينوپتيلوليت ايراني (سمنان) اصلاح شده با سورفكتانت هگزادسيل تري متيل آمونيوم برومايد(HDTMABr) صورت گرفت. مواد و روشها: راندمان جذب نيترات توسط زئوليت ايراني اصلاح شده با سورفكتانت كاتيوني HDTMABr تحت سه تيمار اندازه ذره، سطوح سورفكتانت و غلظت اوليه نيترات مورد بررسي قرار گرفت. جهت بررسي ثبات نيترات جذب شده، واجذب در سطح سورفكتانت 200 درصد و در دو غلظت 3 و14ميلي مولار در زمان هاي مختلف بررسي شد. آزمايشات به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه كاملا تصادفي انجام شد. نانو و ميكرو ذرات زئوليت با استفاده از روش سانتريفيوژ جدا شدند. ظرفيت تبادل كاتيوني بيروني زئوليت با استفاده از روش جايگزيني سديم با يون ترتبوتيل آمونيم تعيين شد. مورفولوژي و ساختار كاني زئوليت مورد مطالعه با استفاده از روش‌هاي XRD ، EDX ، SEM و AFM مورد بررسي و شناسايي قرار گرفت. يافته ها: در نانو زئوليت آلي، راندمان جذب و پالايش نيترات در سطح سورفكتانت 200 درصد CEC بيروني، در غلظتهاي اوليه 3، 6، 14، 20 و 30 ميلي‌مولار نيترات به ترتيب، 92، 88، 77، 67، و 56 درصد، در حالي كه راندمان جذب و پالايش ذرات ميكرو زئوليت در غلظتهاي فوق به ترتيب، 75، 67، 50، 41 و 33 درصد بود. راندمان جذب نيترات توسط ميكرو زئوليت آلي در سطح سورفكتانت 100 درصد CEC بيروني، به ترتيب، 53، 46، 35، 28 و20 درصد بود. درصد واجذب در غلظت 3 ميلي مولار نيترات در نانو زئوليت آلي، بين 2.6 تا 5.7 درصد و در غلظت 14 ميلي‌مولار نيترات، بين 8.9 تا 12.2 درصد و در ميكرو زئوليت 21 تا 33 درصد بود. نتيجه گيري: نتايج اين تحقيق نشان داد كه تفكيك دقيق ذرات نانو زئوليت به روش سانتريفيوژ، غلظت اوليه نيترات و سطح سورفكتانت در افزايش راندمان جذب و پالايش نيترات از محيطهاي آبي تاثير بسيار زيادي دارد. نانو زئوليتهاي آلي علاوه بر دارا بودن راندمان بسيار بالا در جذب و حذف نيترات از محيط، ثبات و پايداري خوبي نيز در نگهداشت نيترات از خود نشان دادند