حساسيت خاك ها با بافت متفاوت به فرسايش پاشماني تحت تأثير شدت باران و محتواي رطوبتي پيشين

فرسايش پاشماني به عنوان نخستين فرآيند فرسايش خاك شناخته مي شود كه نتيجه متلاشي شدن سطح خاك توسط قطرات باران است. فرسايش پاشماني فرآيندي پيچيده شامل جدا شدن ذرات خاك توسط قطرات باران و به دنبال آن انتقال پاشماني بخشي از ذرات جدا شده است. كمي سازي فرسايش پاشماني در خاك ها با بافت مختلف فرسايش پاشماني فرآيندي پيچيده شامل جدا شدن ذرات خاك توسط قطرات باران و به دنبال آن انتقال پاشماني بخشي از ذرات جدا شده است. كمي سازي فرسايش پاشماني در خاك ها با بافت مختلف براي تركيب هاي گوناگوني از شدت باران و محتواي رطوبت پيشين )(Antecedent moisture content, AMC به منظور درك فرآيندهاي فرسايش پاشماني ضروري است. پژوهش هاي فرسايش پاشماني در شرايط مزرعه اغلب پرهزينه و زمانبر است. شبيه سازي باران به طور وسيع به عنوان روشي مؤثر براي برآورد فرسايش پاشماني در طيف وسيعي از عوامل مرتبط با فرسايش باراني به كار گرفته شده است. اين پژوهش به منظور بررسي فرسايش پاشماني در ارتباط با شدت باران و محتواي رطوبت پيشين خاك در بافت هاي مختلف خاك با استفاده از باران شبيه سازي شده انجام گرفت. مواد و روش ها: فرسايش پاشماني در سه بافت خاك (شن، سيلت و رس) و چهار سطح AMC (از حالت هوا خشك تا اشباع) با استفاده از چهار شدت باران شبيه سازي شده (10، 20، 30 و 40 ميلي متر در ساعت) اندازه گيري شد.براي اين منظور 48 واحد آزمايشي در سه تكرار طراحي شد و با استفاده از آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي مورد تحليل قرار گرفت. واحدهاي آزمايشي عبارت از جعبه هايي به ابعاد 35 سانتي متر× با عمق 5 سانتي متر بود. فرسايش پاشماني با جمعآوري ذرات پاشمان يافته طي هر باران و سپس خشك كردن آن ها در دماي 105 درجه سانتيگراد براي مدت 24 ساعت اندازه گيري شد. خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك با استفاده از روش هاي رايج آزمايشگاهي تعيين شدند. دادههاي فرسايش پاشماني با استفاده از آزمون دانكن براي مقايسه اثرات بافت خاك، شدت باران و محتواي رطوبت پيشين بر فرسايش پاشماني تجزيه و تحليل شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SAS 9.2 تحليل و نمودارها با استفاده از نرم افزار SigmaPlot 12.0 به دست آمد. يافته ها: تفاوت هاي معني دار فرسايش پاشماني در بين بافت هاي خاك P 0.001 سطوح AMC P 0.001 و شدت باران P 0.001 مشاهده شد. بيشترين فرسايش پاشماني در بافت سيلت مشاهده شد (به طور متوسط 2.257 گرم بر مترمربع) كه اين موضوع مي تواند به دليل قابليت جداشدن آسان ذرات سيلت و انتقال پذيري آسان آنها توسط قطرات برگشت يافته باران باشد. خاك شني مقاومت ترين بافت خاك از نظر فرسايش پاشماني بود. مقدار پاشمان در اين خاك از 43.35 تا 70.152 گرم بر مترمربع تغيير كرد. تفاوت هاي معني داري از نظر برهم كنش بافت خاك با شدت باران P 0.001 بافت خاك با سطوح AMC P 0.001 و شدت باران با سطوح با سطوح AMC P 0.001 مشاهده شد.