تاثير غلظت‌هاي مختلف منيزيم آب آبياري بر شاخص‌هاي رويشي، برخي خصوصيات شيميايي خاك و عناصر غذايي برگ دانهال‌هاي پسته بادامي زرند و قزويني

سابقه و هدف: كيفيت آب آبياري متاثر از شوري و غلظت بالاي املاح محلول، از مسائل و مشكلات مهم مناطق پسته‌كاري در سال‌هاي اخير است. در اين زمينه، افزايش تدريجي غلظت منيزيم در خاك مناطق پسته‌كاري در پي آبياري با آب‌هاي زيرزميني با كيفيت نامناسب و شور، به يكي از چالش‌هاي جدي پيش‌رو تبديل شده است. از آنجايي كه پژوهش‌هاي بسيار اندكي در مورد تاثير غلظت‌هاي بالاي منيزيم بر خاك و صفات رويشي گياه پسته انجام شده است، بنابراين اين پژوهش با هدف بررسي خصوصيات خاك و نيز شاخص‌هاي رشدي دو رقم پسته بادامي زرند و قزويني، تحت تاثير غلظت‌هاي مختلف منيزيم در آب آبياري و نيز انتخاب رقم برتر و مقاوم‌تر در برابر غلظت بالاي منيزيم، انجام شد. مواد و روش‌ها: آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خردشده و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي و با دو فاكتور هر يك در سه تكرار انجام شد. فاكتور اول شامل پايه پسته در دو سطح بادامي زرند و قزويني و فاكتور دوم شامل پنج سطح غلظت منيزيم در آب آبياري (صفر، 0.5، 1، 2 و3 ميلي‌مولار از منبع سولفات منيزيم) بود. قبل از اعمال تيمار‌ها (پايان هفته هشتم) و همچنين بعد از گذشت 6 ماه از شروع اعمال تيمار‌ها، شاخص‌هاي رويشي گياه اندازه‌گيري شد و تغييرات آن‌ها در مدت اعمال تيمارها بررسي گرديد، وزن خشك اندام‌هاي هوايي (برگ و ساقه) و ريشه، غلظت برخي از عناصر غذايي برگ گياه و همچنين خصوصيات شيميايي خاك گلدان‌ها مانند هدايت الكتريكي عصاره اشباع خاك، pH، غلظت سديم، پتاسيم، كلسيم، منيزيم، فسفر محلول و نسبت كلسيم به منيزيم، در پايان آزمايش اندازه‌گيري شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه به طور كلي، با افزايش غلظت‌ منيزيم آب آبياري، ميزان هدايت الكتريكي و غلظت يون‌هاي كلسيم، منيزيم و سديم محلول خاك گلدان‌ها افزايش يافت. همچنين كاربرد غلظت‌هاي 0.5 و 1 ميلي‌مولار سولفات منيزيم، باعث افزايش رشد گياه پسته (رشد رويشي اندام‌هاي هوايي و وزن خشك اندام‌هاي هوايي به اضافه ريشه) گرديد. در مقابل با افزايش غلظت منيزيم آب آبياري (سطح 2 به 3 ميلي‌مولار منيزيم)، رشد رويشي نهال‌ها و وزن خشك اندام‌هاي هوايي به اضافه ريشه نسبت به شاهد كاهش يافت. از طرفي، با افزايش غلظت منيزيم آب آبياري، غلظت منيزيم برگ نيز به‌طور معني‌داري افزايش يافت. بيشترين و كمترين مقادير منيزيم برگ گياه پسته، در سطح غلظت‌هاي 3 و صفر ميلي‌مولار سولفات منيزيم مشاهده شد. همچنين نسبت كلسيم به منيزيم محلول خاك گلدان‌ها،‌ تنها در سطح صفر ميلي‌مولار منيزيم آب آبياري نسبت به ساير تيمارهاي ديگراختلاف معني‌داري، نشان داد و بقيه تيمارها در يك گروه آماري قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس‌ خصوصيات شيميايي خاك نيز نشان داد كه تغييرات pH خاك و غلظت پتاسيم و فسفر قابل جذب خاك گلدان‌ها هيچ اختلاف معني‌داري در بين پايه‌ها، سطوح مختلف منيزيم آب آبياري و اثرات متقابل آنها ندارد. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه براي هر دو پايه پسته بادامي زرند و قزويني، تحت تاثير غلظت‌هاي مختلف منيزيم آب آبياري، بهترين وضعيت رشد نهال‌ها، در غلظت‌هاي 0.5و 1 ميلي‌مولار سولفات منيزيم رخ داد. با افزايش غلظت منيزيم آب آبياري از 2 به 3 ميلي‌مولار، هر دو پايه روند كاهشي در رشد را نشان دادند. در مجموع، يافته‌هاي اين پژوهش روشن ساخت كه افزايش غلظت منيزيم آب آبياري به بيش از 2 ميلي مولار (حد آستانه تحمل)، مي تواند باعث كاهش رشد گياه پسته، ايجاد پيچيدگي در برگ‌ها و سوختگي حاشيه‌ها و نوك برگ‌ها شود كه مي‌تواند مد نظر پژوهشگران و كشاورزان قرار گيرد.