پهنه بندي استعداد اراضي نسبت به وقوع زمين لغزش با روش هاي دمپسترشيفر و نسبت فراواني در حوضه ‏سرخون كارون

سابقه و هدف زمين لغزش ها يكي از مخاطرات مهم زمين شناسي در سراسر جهان مي باشند. توسعه شهرهاي و سازه هاي دست انسان بر روي مناطق به ‏طور بالقوه خطرناك همه ساله موجب خسارات گسترده به زيرساخت ها و گاهي اوقات موجب خسارات جاني مي شود. شناسايي عوامل ‏موثر بر زمين لغزش هاي موجود در يك حوضه و پهنه بندي خطر آن يكي از ابزارهاي اساسي جهت دستيابي به راهكارهاي كنترل اين ‏پديده و انتخاب مناسب ترين و كاربردي ترين گزينه موثر مي باشد. از اين رو، اين پژوهش با هدف شناسايي عوامل موثر در ايجاد پديده ‏زمين لغزش و مشخص كردن مناطق داراي پتانسيل جهت پهنه بندي زمين لغزش در حوضه سرخون كارون با استفاده از روش هاي ‏دمپسترشفر و نسبت فراواني انجام گرفته است.‏ مواد و روش ها بدين منظور پس از تهيه نقشه پراكنش زمين لغزش با استفاده از پيمايشات ميداني و تفسير عكس هاي هوايي، لايه‌هاي اطلاعاتي فاصله از ‏آبراهه، فاصله از گسل، طبقات ارتفاعي، شيب، جهت شيب، شاخص رطوبت‎(TWI)‎‏ ،فاصله از جاده، كاربري اراضي، ليتولوژي و شاخص ‏توان حمل جريان ‏‎(SPI)‎‏ به عنوان عوامل موثر در وقوع زمين لغزش در منطقه مورد مطالعه انتخاب گرديدند و پس از اعمال روش هاي ‏دمپسترشفر و نسبت فراواني نقشه‌هاي نهايي پهنه بندي تهيه گرديد. براي محاسبه وزن عوامل موثر از روش فرايند تحليل سلسله مراتبي ‏كارشناسي در نرم افزار ‏expert choice‏ استفاده گرديد. به منظور صحت سنجي روش هاي مورد استفاده از منحني ‏ROC‏ استفاده ‏گرديده است.‏ يافته ها اصلي ترين عوامل در بروز زمين لغزش هاي اين منطقه بر اساس مشاهدات ميداني و نظرات كارشناسي شامل ليتولوژي، فاصله از جاده و ‏شيب به ترتيب با كسب امتيازات (۱۸۱/۰، ۱۶۳/۰، ۱۴۵/۰) مي باشند و در مقابل عوامل بارندگي، شيب و شاخص خيسي ‏‎(TWI)‎‏ به ترتيب ‏با كسب امتيازات (۰۱۸/۰، ۰۳۶/۰، ۰۵۴/۰) كمترين تاثير را در وقوع زمين لغزش داشته اند. طبق نتايج مدل نسبت فراواني مقدار ‏‎ ‎AUCبالاتري (۹۲۷/۰) را نسبت به مدل دمپسترشيفر (۸۵۸/۰) كسب نمود كه اين موضوع بيانگر همبستگي بالا بين نقشه خطر تهيه ‌شده و ‏نقشه پراكنش زمين‌لغزش و ارزيابي بهتر مدل نسبت فراواني نسبت به مدل دمپسترشيفر مي‌باشد.‏ نتيجه گيري نتايج حاصل از صحت سنجي نشان داد كه مدل نسبت فراواني داراي كارايي و دقت بالاتري نسبت به مدل دمپسترشفر جهت تهيه نقشه ‏پهنه بندي مي باشد. بر اساس نتايج حاصل از مدل نسبت فراواني ۲۱۱۲۸۲۰۰متر مربع (۰۵/۷ درصد) از منطقه در كلاس خطر خيلي كم، ‏‏۶۷۱۴۴۵۰۰متر مربع (۴۵/۲۰ درصد) از منطقه در كلاس خطر كم، ۹۰۱۱۳۴۰۰ متر مربع (۴۵/۲۷ درصد) از منطقه در كلاس خطر متوسط، ‏‏۹۱۷۳۳۴۰۰ متر مربع (۹۴/۲۷ درصد) از منطقه در كلاس زياد و در نهايت ‏‎56160000‎‏ متر مربع (۱۱/۱۷ درصد) از منطقه در كلاس خيلي ‏زياد قرار گرفته است.‏