بررسي گذشته، حال و آينده تغييرات پوشش گياهي مراتع البرز مركزي در ارتباط با تغيير اقليم

شتاب در روند تغييرات اقليمي باعث دگرگوني سريع وضعيت اكوسيستم هاي مرتعي شده است كه يافتن روش هاي نوين ارزيابي اين تغييرات راهي جهت مديريت پايدار مراتع محسوب مي شود. به منظور بررسي روند تغييرات پوشش گياهي ناشي از اثرات اقليمي مراتع البرز مركزي انتخاب شدند. شاخص نرمال‌شده تفاضل پوشش گياهي (NDVI) با استفاده از تصاوير ماهواره اي لندست، سنجنده +TM، ETM و OLI براي سال هاي 1366 تا 1395 (30 سال) استخراج گرديد. با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) روند خشكسالي مورد بررسي قرار گرفت. جهت پيش بيني تغييرات آتي پوشش گياهي مراتع از مدل زنجيره ماركوف استفاده شد. نتايج نشان داد كه شاخص (NDVI) از سال هاي گذشته تا حال نوسان داشته است به طوريكه ضمن افزايش موقتي تغييرات در بعضي سال ها 1366 (0.86)، 1381 (0.87)، 1384 (0.87) و 1394 (0.86)؛ اما روند تغييرات كلي به صورت كاهش در ميزان اين شاخص در سال هاي 1374 (0.53)، 1376 (0.65)، 1379 (0.62) و 1387 (0.61) به خصوص براي طبقات متوسط تا خيلي فقير بوده است. همبستگي بالا (5/91%) بين شاخص SPI و NDVI نشان مي دهد كه تقريباً در تمامي سال هاي كاهش پوشش گياهي، خشكسالي شديد تا متوسط رخ داده است. همچنين مدل پيش بيني ماركوف تغييرات كاهشي شديدي در ميزان شاخص پوشش گياهي براي سال هاي 2031 و 2045 پيش بيني مي كند. بنابراين مديريت مراتع بايد به گونه اي پيش برود كه با روند افزايش تدريجي دما و تأثيرات منفي آن بر پوشش گياهي، از طريق تنظيم ظرفيت چرايي و نيز جايگزيني دام هاي با عملكرد بالا و تقويت گونه هاي گياهي مقاوم به خشكي نسبت به شرايط آينده آمادگي يابند.