مديريت بهره برداري از چاه‌هاي سطحي كشاورزي در اراضي شاليزاري

چاه هاي سطحي كشاورزي به عنوان منبع تامين آب آبياري و مديريت مناسب آنها براي تامين نياز آبياري اراضي شاليزاري از اهميت ويژه‌اي برخوردار هستند. در اين راستا تحقيقي با هدف توسعه مدل شبيه سازي بهره برداري از چاه‌هاي سطحي انجام گرفت. رويكرد اين مدل بر حداكثر استفاده از آب هاي محلي موجود (باران، چاه سطحي، آببندان، ...) است. در مدل ارائه شده ابتدا بر اساس داده هاي ورودي و معادلات شبيه سازي، تبخيرتعرق گياه، نياز، دور و حجم آبياري مورد نياز، بار آبي در چاه سطحي و خاك به صورت روزانه محاسبه مي شود. سپس با استفاده از برنامه آبياري بدست آمده و محدوديت هاي برداشت از چاه سطحي (حداقل بار آبي مجاز در چاه)، روز هاي آبگيري از چاه سطحي، دبي پمپاژ، مدت زمان پمپاژ، ارتفاع غرقابي درمزرعه و مقدار رواناب محاسبه مي شوند. همچنين شبيه‏سازي نوسانات سطح آب زيرزميني در شرايط غيراشباع در خارج از فصل زراعي برنج، توسط مدل HYDRUS1D صورت گرفت. طبق نتايج بدست آمده از اجراي مدل در اراضي شاليزاري موسسه تحقيقات برنج كشور در رشت براي سال آبي نرمال، از 10 نوبت آبياري مورد نياز، شش نوبت آن توسط چاه سطحي و چهار نوبت توسط كانال تامين شده است. بر اساس نتايج بدست آمده در اراضي شاليزاري مورد مطالعه، سطح آب زيرزميني كم عمق در خارج از فصل زراعي برنج مجددا توسط بارندگي تغذيه گرديده است و از عمق 85/4 متري به عمق 82/1 متري صعود كرده است. بنابراين بهره برداري از چاه هاي سطحي در طول فصل زراعي برنج با رعايت حداقل بار آبي مجاز باعث افت محسوس آب زيرزميني و ناپايداري نمي گردد.