بررسي تأثيركم آبياري بر عملكرد، خصوصيات كيفي و شاخص بهره وري مصرف آب 3 رقم سويا در دشت مغان

كم آبي اصلي ترين عامل محدود كننده رشد گياهان است، به‌طوري‌كه حصول عملكرد مطلوب در شرايط كم‌آبياري مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرايط هر منطقه مي‌باشد. براين اساس آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در دشت مغان در سال هاي 1394 و 1395 بر روي گياه سويا اجرا شد. تيمارها شامل 4 سطح آبياري IR1 (شاهد)، IR2 (80 درصد نياز آبي)، IR3 (70 درصد نياز آبي) و IR4 (50 درصد نياز آبي) به عنوان عامل اصلي و ارقام زودرس سويا (Cul1: ويليامز، Cul2: M9و Cul3: زان) به عنوان عامل‌ فرعي بودند. نتايج حاصل از مقايسه ميانگين داده‌ها نشان دادند كه كم‌آبياري در تمامي سطوح موجب كاهش عملكرد و اجزاي آن، درصد روغن دانه و بهره وري آب مصرفي در تمامي ارقام شد. به‌طوري‌كه بالاترين ميزان آن‌ها (عملكرد 4000 كيلوگرم در هكتار، تعداد غلاف در هر بوته 33/127، تعداد دانه در هر بوته 240، وزن هزاردانه 340 گرم، بيوماس 8900 كيلوگرم در هكتار، درصد پروتئين دانه 3/25، بهره وري مصرف آب بر اساس عملكرد دانه 95/0 كيلوگرم بر متر مكعب و بهره وري مصرف آب بر اساس روغن دانه 23/0 كيلوگرم بر متر مكعب) در تيمار IR1 مربوط به رقم ويليامز و پايين‌ترين مقادير آن‌ها در تيمارهاي IR3 و IR4 مربوط به رقم زان بود. همچنين پايين‌ترين درصد پروتئين دانه در تيمار آبياري نرمال در رقم ويليامز و بالاترين آن در رقم M9 در تيمار IR4 به دست آمد. بنابراين بر اساس نتايج تحقيق، در دشت مغان رقم ويليامز برترين رقم (از نظر تمامي صفات مورد بررسي به ويژه بهره وري آب مصرفي) در شرايط كم‌آبياري و آبياري نرمال؛ رقم زان و M9 حساس ترين رقم ها به كم‌آبياري بودند.