بررسي عملكرد، بهره‌وري مصرف آب و كارآيي نيتروژن در كشت ذرت در استان خوزستان

آب و نيتروژن از عوامل اصلي محدود كننده دستيابي به حداكثر محصول هستند. كاربرد كود نيتروژن در افزايش محصولات كشاورزي سهم بسزايي دارد. از طرفي مصرف بي‌رويه اين كودها ناشي از كارآيي پايين آن‌ها است. اين پژوهش با توجه به چالشهاي موجود در خصوص كمبود منابع آب و مديريت نامناسب مصرف نيتروژن انجام گرفت. جهت كمي كردن واكنش گياه و محاسبه كارآيي مصرف آب و كود، دو سطح آبياري كامل (I1) و كم‌آبياري به اندازه 30 درصد (I2) به‌عنوان عامل اول و دو سطح نيتروژن 200 (N1) و 160 (N2) كيلوگرم در هكتار به‌عنوان عامل دوم در نظر گرفته شد. بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش، شاخص سطح برگ با كاربرد بيشتر نيتروژن در شرايط رطوبتي يكسان افزايش مي‌يابد. افزايش نيتروژن به‌شرط اين‌كه آب كافي در دسترس گياه باشد؛ باعث افزايش وزن هزار دانه، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيكي و شاخص برداشت مي‌شود. با افزايش مقدار نيتروژن، كارآيي زراعي نيتروژن در كشت ذرت كاهش مي‌يابد. در شرايط تنش رطوبتي با افزايش ميزان مصرف نيتروژن، كارآيي بازيافت نيتروژن نيز به‌سبب كاهش جذب اين عنصر توسط گياه كاهش مي‌يابد. كارآيي اقتصادي و بيولوژيكي مصرف آب در كشت پاييزه بيشتر از كشت بهاره بود. عملكرد پايين كشت بهاره و بارندگي بيشتر در دوره كشت پاييزه دليل كارآيي و بهره‌وري بيشتر مصرف آب در كشت پاييزه بود.