رابطه سازندهاي زمين شناسي با تشكيل و تحول خاك، مطالعه موردي بخش جنوبي دشت اروميه

اين پژوهش، با هدف مطالعه تأثير شكل اراضي و سازندهاي زمين شناسي برروي برخي ويژگي‌هاي فيزيكي شيميايي خاكها به منظور شناسايي بهتر و كامل‌تر خاك‌ها در جهت مديريت بهينه اراضي و پيشبرد كشاورزي پايداردر بخش جنوبي دشت اروميه به مساحت 17000 هكتار در استان آذربايجان‌غربي انجام گرفت. در اين پژوهش براي شناسايي و تفكيك اشكال مختلف اراضي از عكس‌هاي هوايي، نقشه هاي توپوگرافي و زمين شناسي استفاده گرديد. تفكيك و جداسازي سري هاي خاك بر اساس فرآيندهاي ژئومورفولوژي و خاكسازي انجام شد. تعداد 30 پروفيل خاك به ابعاد استاندارد حفر و تشريح گرديد. تعداد پنج خاكرخ شاهد انتخاب و پس از نمونه برداري هر افق ژنتيكي، به آزمايشگاه منتقل شد. رژيم رطوبتي خاك xeric و رژيم حرارتي mesic تعيين شده است. رده‌بندي خاك‌هاي منطقه جز Inceptisol ها و زير گروه‌ بزرگ غالب Fluventic مي‌باشد. بيشتر سازند‌ها و سنگ‌هاي واقع در حوضه آبريز رودخانه‌هاي باراندوز و قاسملو سنگ‌ها و تشكيلات آهكي بوده و آهك يكي از فاكتورهاي تعيين كننده سنگ مادر در تشكيل خاكهاي مختلف منطقه بوده است. از طرفي فيزيوگرافي و توپوگرافي نيز نقش مهم و تعيين كننده‌اي داشته‌اند، بطوريكه تراس‌هاي فوقاني داراي خاك تكامل يافته‌تر بوده و مناطق با شيب ملايم‌تر و قدمت كمتر خاك‌هاي با تكامل كم‌تري را شامل مي‌شوند. با كاهش ارتفاع و نزديكي به درياچه اروميه تأثير سطح آب زيرزميني و شوري آن بر پروفيل‌ها مشهود و مشخص است. در اين ميان حاشيه رودخانه و آبراهه‌ها به دليل رسوبگذاري‌هاي عصر حاضر داراي خاك‌هاي جوان و تكامل نيافته هستند.