اثر سيلاب‌ها و مديريت منابع آلاينده بر تغييرات زماني و مكاني شوري رودخانه كارون (ملاثاني تا فارسيات)

رودخانه‌ها علاوه بر اهميت محيط‌زيستي، نقش مهمي در زندگي مردم مجاور خود دارد. رودخانه كارون، پر‌آب‌ترين و طولاني‌ترين رودخانه ايران، در سال‌هاي اخير با كاهش جريان و افزايش بار‌گذاري منابع آلاينده، با افزايش شوري همراه بوده است. در تحقيق حاضر، تغييرات زماني و مكاني شوري آب 105 كيلومتر از رودخانه كارون در محدوده ملاثاني تا فارسيات با استفاده از مدل MIKE11 شبيه‌سازي شد. بعد از واسنجي و صحت‌سنجي مدل هيدروديناميكي و جابه‌جايي پراكندگي، نتايج شبيه‌سازي عددي نشان داد كه بر اثر بارگذاري منابع آلاينده، پروفيل طولي شوري، به‌ويژه در محدوده كيلومتر 60 و 90، به‌ترتيب با قرار‌گيري شهر اهواز و مزارع كشاورزي، به‌صورت پله‌اي افزايش يافته است. حداكثر و حداقل تغييرات شوري به‌ترتيب در مرداد و اسفند اتفاق مي‌افتد. براي توصيف نرخ تغييرات شوري در فصول تر و خشك معادله مرتبه چهاري به‌ترتيب با ضريب تبيين 99/0 و 98/0 پيشنهاد شد. نتايج نشان داد كه افزايش دبي سيلاب منجر به كاهش قابل‌ملاحظه‌اي در شوري رودخانه مي‌شود. در مرداد، حذف منابع كشاورزي و در اسفند، حذف منابع صنعتي و شهري به‌ترتيب در بالادست و پايين‌دست شهر اهواز بيشترين تأثير را در كاهش شوري رودخانه دارد. نتايج به‌دست‌آمده از اين تحقيق براي بررسي اثر تغييرات جريان و بارگذاري منابع آلاينده بر شوري رودخانه كارون و ارائه راهكار مديريتي مناسب است.