تعيين ارزش اقتصادي آب كشاورزي با رويكرد قيمت گذاري بر اساس نوع محصول در استان مركزي

توسعه اقتصادي و كاربرد بهينه منابع آب نيازمند آن است كه آب به عنوان يك كالاي اقتصادي در نظر گرفته شده و با رويكرد اقتصادي مديريت شود .هدف پژوهش حاضر تعيين ارزش اقتصادي آب كشاورزي بر اساس نوع محصول و راندمان مالي كشاورزان در هفت شهرستان از استان مركزي در سال زراعي 1393-1392 مي باشد. براي اين منظور با توسعه يك مدل رياضي بومي ارزش اقتصادي آب براي چهار محصول گندم، يونجه، جو و ذرت علوفه اي از سه روش وزن دهي بر اساس مساحت تحت كشت، حجم آب مصرفي و ميزان درآمد هر محصول براي هر منطقه به دست آمد. بر اساس نتايج روش وزن دهي بر اساس حجم آب مصرفي به عنوان مناسب ترين روش انتخاب شد. ارزش اقتصادي آب براي شهرستان هاي محلات، كميجان، شازند، ساوه، دليجان، خمين و آشتيان به ترتيب برابر 5700، 5550،5000، 6700، 3800، 4800 و 6050 ريال در هر متر مكعب به دست آمد. راندمان مالي كشاورزان براي سه حالت، آب رايگان، دريافت 10 درصد قيمت محاسبه شده و دريافت تمام قيمت آب از كشاورز محاسبه شد. حساسيت راندمان مالي به تغييرات درآمدها بيشتر از تغيير در ميزان هزينه ها است و راندمان آبياري با راندمان مالي در همه موارد هم راستا نيست. اين بدين معناست كه در وهله اول براي افزايش راندمان مالي كشاورزان بهتر است درآمدهاي كشاورزان افزايش يابد و همچنين با پرداخت يارانه از هزينه هاي كشاورز كاسته شود.