كاربرد پلاسماي غني از پلاكت و ساير مشتقات پلاكتي در مطالعات ايراني : يك مطالعه مروري

Application of platelet-rich plasma and other plateletderivative products in Iranian studies

هدف: در ايران همانند ساير كشورها، استفاده از فرآوردهاي پلاكتي از جمله پلاسماي غني از پلاكت (platelet-rich plasma, PRP) به عنوان يكي از روش‌هاي رايج پزشكي بازساختي مطرح شده است. اين مطالعه به بررسي مطالعات انتشار‌يافته توسط محققين ايراني، در مورد انواع فراورده‌هاي پلاكتي و ترسيم گستره كمي و كيفي اين پژوهش‌ها پرداخته است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه مروري با كليد واژه‌هاي platelet rich plasma, growth factor, Iran و كلمات مشابه فارسي در منابع الكترونيكي انجام شد. منابع الكترونيكي شاملPubMed, Scopus, Cochrane central, Google scholar Iranmedex, Irandoc بودند. يافته‌ها: از ميان 2209 پژوهش در جستجوي اوليه در نهايت 164 مقاله واجد شرايط شدند. اولين تحقيق در سال 2000 و بيش‌ترين تعداد مقاله چاپ‌شده 35 مورد در سال 2014 بود. پژوهش‌هاي تجربي بر روي حيوانات با 58 مطالعه بيش‌ترين نوع مطالعه و PRP با 76% بيش‌ترين محصول پلاكتي مورد مطالعه بود. از ميان 164 مطالعه‌ي انجام شده 95% در مراكز دانشگاهي انجام شده بود. به ترتيب دانشگاه علوم پزشكي مشهد، دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي و دانشگاه آزاد اسلامي بيش‌ترين مقالات انتشار‌يافته را به خود اختصاص داده‌اند. نتيجه‌گيري: افزايش علاقمندي به انجام مطالعات در خصوص كاربرد فراوردهاي پلاكتي در ايران و ساير كشورهاي منطقه به چشم مي‌خورد. صرف نظر از حيطه‌هاي مورد بررسي، تركيه به نسبت ايران مطالعات چاپ شده بيش‌تر و مصر و عربستان سعودي مطالعات كم‌تري داشتند. به نظر مي‌رسد استاندارد‌سازي تهيه محصولات و پروتكل‌هاي به كار گرفته شده يكي از مهم‌ترين ضروريات براي دستيابي به زبان مشترك و ارزيابي مطالعات انجام شده باشد.

Introduction: The use of platelet products such as platelet-rich plasma (PRP) as a component of regenerative medicine has been on the rise in Iran like other countries. We aimed to go over the current published work of Iranian researchers on platelet products, while performing qualitative and quantitative assessments about them. Materials and Methods: This study was performed as review study. The keywords “platelet rich plasma”, “growth factor”, “Iran” and the same words in Persian were used for searching electronic databases. The databases for searching were Pub Med, Scopus, Cochrane central, Google scholar, Iranmedex and Irandoc. Results: Among the 2209 studies found in the primary search, 164 articles met the set criteria. The first article had been published in 2000 and the highest number of published research was 35 in the year 2014.Animal’s experimental studies were the most common type of study (58 studies). PRP was the most researched on product (76%). From the 164 Iranian articles, 95% had been performed in university research centers. Mashhad University of medical sciences had the most published work and Shahid Beheshti University and Islamic Azad University taking the next ranks respectively. Conclusion: A rising interest in performing such studies is seen in Iran and other countries in the region. Regardless of the field of application, Turkey possesses more publications in this subject compared to Iran; while Egypt and Saudi Arabia possess less published studies. It seems though, that standardizing the preparation of these products and the protocols of use is essential in reaching a common language for assessment of the performed studies.