مؤلفه‌هاي مؤثر بر رضايتمندي استفاده‌كنندگان از كتابخانه‌هاي ديجيتالي

Effective Factors on Users Satisfaction in Digital Libraries

در عصر ديجيتال، حضور فعال دانشجويان در كتابخانه‌هاي دانشگاهي ايران، كمرنگ شده است. اين پژوهش با هدف يافتن معيارهايي براي ارتقاي كيفيت فضاي كالبدي كتابخانه‌هاي دانشگاهي صورت گرفت. روش پژوهش توصيفي از نوع همبستگي و جامعه آماري شامل مراجعه‌كنندگان به كتابخانه‌هاي مركزي هفت دانشگاه و مؤسسة آموزش عالي سطح يك كشور واقع در شهر تهران بود. با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي تعداد 246 استفاده‌كننده انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق ساخته رضايتمندي پژوهشگران از كتابخانه پاسخ دادند. پس از حذف 36 پرسشنامه مخدوش، تحليل اطلاعات 210 آزمودني با استفاده از روش تحليل عاملي صورت گرفت. يافته‌ها نشان داد بين رضايتمندي كتابخانه با عوامل حس تعلق و عملكرد فضاهاي داخلي و زيرساخت نرم‌افزاري رابطه مستقيم وجود دارد كه از لحاظ آماري معني‌دار مي‌باشد (0/01>P). همچنين نتايج نشان داد كه بين رضايتمندي با آسايش محيطي و زيبايي‌شناسي (0/193=r) رابطه مستقيم و معني‌داري وجود دارد (0/05>P). بر اساس يافته‌ها مي‌توان نتيجه گرفت كه ارزيابي معيارهاي طراحي كتابخانه‌هاي ديجيتال در ايران و اعتبارسنجي آنها به عنوان نهادهاي مهم آموزشي و پژوهشي كشور مي‌تواند براساس استانداردهاي بين‌المللي انجام گيرد. با تبديل اين معيارهاي كيفي به پيشنهادات طراحي توسط معماران مي‌توان تا حد زيادي معضلات موجود در كتابخانه‌ها را كاهش داد.

The active presence of students in the academic libraries has been on a steady decline throughout the digital era. The current research was conducted with the aim of investigating the factors affecting the quality of academic library spaces. The research method was correlational and the target population has consisted of all central library users of top universities in Tehran. This cross-sectional study was conducted on 246 users of the academic libraries, from January to March 2019. Respondents were selected using cluster sampling method. The users’ satisfaction on academic library questionnaire was completed by all participants. Respondents ranked their responses among each of the variables by using Likert scale. 210 questionnaires were included in the final analysis after exclusion of 36 questionnaires with missing data. Data analyses were done by using SPSS software and the validity of the questionnaire was analyzed. To process information and identify categories of items of questionnaires, Exploratory Factor Analysis (EFA) was used and three major factors of users’ satisfaction in libraries have been extracted according to the users’ opinion. Results showed that there was a significant positive relationship between users’ satisfaction and place attachment and functions of interior spaces (r=0.662, p<0.01), software infrastructure (r=0.589, p<0.01) and environmental comfort and aesthetics (r=0.193, p<0.05). It is clear that these components should be considered by designers and architects, in order to obedience of provided regulations can solve the present difficulties of academic libraries.