جداسازي، تعيين خصوصيت و تحليل بيان ژن 4’OMT2 گياه دارويي شقايق

گياه شقايق (Papaver somniferum L.) يكي از مهمترين گياهان دارويي جهان بوده و چندين آلكالوئيد بنزيل ايزوكوئينوليني دارويي مهم را توليد مي‌كند. در اين پژوهش ژن 4’OMT2 (3′-hydroxy-N-methylcoclaurine 4′-O-methyltransferase) از اين گياه جداسازي، تعيين توالي و تعيين خصوصيت شد. پس از تكثير توالي كد‎كننده و ژنوميك ژن 4’OMT2با استفاده از PCR، اين قطعات در پلاسميد pTZ57R/T همسانه‎سازي و تعيين توالي شدند. نتايج توالي‌يابي قطعاتي با طول 1074 و 1189 جفت بازي را به‎ترتيب براي توالي كد‎كننده و ژنوميك نشان داد. براي اولين بار در اين گياه، نتايج وجود يك اينترون با طول 115 جفت باز را در توالي ژنوميك ژن 4’OMT2نشان داد. ژن جداسازي شده از ژنوتيپ ايراني با همساني بسيار بالايي به ژن 4’OMT2جنس شقايق شباهت داشت و با همساني بيشتر از 67 درصد به گياهان راسته آلاله سانان شبيه بود. بررسي‌هاي بيوانفورماتيكي بيشتر نشان داد كه ژن 4’OMT2آنزيمي پايدار را توليد مي‌كند كه بدون سيگنال پپتيد بوده و در سيتوپلاسم تجمع پيدا مي‌كند. براي بررسي آناليز بيان ژن، پنج كتابخانه از داده‌هاي SRA (نوع mRNA) گياه شقايق مربوط به ترانسكريپتوم جوانه گل، برگ، ميوه در حال نمو، ساقه و ريشه از پايگاه SRA دريافت و بيان ژن جداسازي شده 4’OMT2در آنها با استفاده از نرم‎افزار IDEG6 و آزمون‌هاي آماري بررسي شد. نتايج نشان داد كه اين ژن داراي بيان متفاوتي در بافت‌هاي مختلف گياه شقايق بوده و بيشترين ميزان بيان را در بافت ساقه دارد. شناسايي توالي كدكننده ژن‌هاي بيوسنتزي و بررسي خصوصيات آنها اولين قدم در دست‎ورزي ژنتيكي و بهره‎گيري در مهندسي متابوليك است. در اين پژوهش براي اولين بار توالي كد‎كننده كامل ژن 4’OMT2از گياه شقايق جداسازي شد و وجود يك اينترون در ساختار آن مشخص و اثبات شد.