مطالعه تنوع ژنتيكي جمعيت‌هاي بنه (Pistacia atlantica Desf.) در جنگل‌هاي زاگرس بر اساس نشانگرهاي مولكولي ISSR، IRAP و SCoT

اين مطالعه با هدف ارزيابي تنوع ژنتيكي درون و بين‌جمعيتي 15 جمعيت بنه (Pistaciaatlantica) شامل 181 ژنوتيپ در جنگل‌هاي زاگرس با استفاده از 15، 12 و 13 آغازگر به‌ترتيب از نشانگرهاي مولكولي توالي‌هاي تكراري ساده مياني (ISSR)، چندشكلي تكثيرشده بين رتروترانسپوزون‌ها (IRAP) و چندشكلي نواحي هدف كدون شروع (SCoT) انجام شد. در نشانگر ISSR، در مجموع 186 نوار تكثير شد كه از اين تعداد 162 نوار (87 درصد) چندشكل بودند. اين برآوردها در نشانگرهاي IRAP و SCoT به‌ترتيب 143 و 130 (90.9 درصد) و 136 و 120 (88 درصد) بودند. بر اساس نتايج به‌دست آمده، هر سه نشانگر تنوع ژنتيكي بالايي را در سطح جمعيت نشان دادند (ISSR: 0.22 =h‏، درصد لوكوس‌هاي چندشكل= 61.92 درصد؛ IRAP: 0.25 =h‏، درصد لوكوس‌هاي چندشكل= 74.19 درصد؛ SCoT: 0.20 =h، درصد لوكوس‌هاي چندشكل= 64.09 درصد). مقدار عددي ضريب تمايز ژنتيكي بين‌جمعيتي (ΦSt) از نشانگرهاي مورد استفاده يعني ISSR، IRAP و SCoT به‎ترتيب برابر با 0.28، 0.23 و 0.22 محاسبه شد كه نمايانگر بيشتر بودن سهم تنوع ژنتيكي درون‌جمعيت‌ها از تنوع ژنتيكي بين جمعيت‌هاست؛ و تجزيه واريانس مولكولي نيز آن را تأييد كرد. ضعيف‌بودن تمايز ژنتيكي بين جمعيت‌ها در مقابل پايه‌هاي داخل جمعيت‌ها مي‌تواند ناشي از جريان ژني گسترده مبتني بر گرده‌افشاني به‎كمك باد بين ژنوتيپ‌هاي بنه در گستره جغرافيايي اين مطالعه باشد. تجزيه خوشه‌اي UPGMA مبتني بر سه نشانگر مولكولي مورد استفاده، 15 جمعيت P. atlanticaانتخاب‌شده براي اين مطالعه را در خوشه‌هاي مجزا تفكيك كرد. آزمون مانتل همبستگي بين فاصله ژنتيكي جمعيت‌ها و فاصله جغرافيايي آنها را معني‌دار نشان نداد.