مطالعه الگوي بيان MicroRNAهاي دخيل در تحمل تنش خشكي در اجداد و خويشاوندان وحشي و اهلي گندم

miRNA ها، مولكول‌هاي كوچك غيركدكننده هستند كه بيان ژن‌ها را از طريق هضم  mRNAيا ممانعت از ترجمه تنظيم مي‌كنند. اين مولكول‌ها با تنظيم دقيق بيان ژن‌ها، امكان پاسخ مناسب گياه را به تغييرات مراحل رشدي يا شرايط محيطي فراهم مي‌كنند. در اين تحقيق با استفاده از تكنيك Real TimePCR الگوي بيان miRNA159، miRNA160 و miRNA398 به همراه ژن هدف miRNA398 (CSD) در شش گونه متعلق به جنس هاي تريتيكوم و آژيلوپس در كنار دو رقم گندم نان شاهد حساس (دريا) و متحمل به خشكي (سيروان)، در شرايط عدم تنش (FC=100%) و تنش خشكي (FC=25%) مورد بررسي قرار گرفتند. تجزيه qRT-PCR نشان داد كه تحت تنش خشكي هر سه miRNA افزايش بيان معني داري (P≤0.01) نسبت به شرايط عدم تنش داشتند. در بين گونه‌هاي مورد بررسي بيشترين ميزان بيان miRNA159 در گونه Ae.tauschii، miRNA160 در گونه T.urartu، miRNA398 در گونه T.durum و ژن CSD در گونه T.durum مشاهده شد. در مقايسه ميانگين اثر متقابل گونه و تنش بيشترين درصد افزايش بيان براي هر سه miRNA در شرايط تنش خشكي در سه گونه T.durum، T.urartu و Ae.tauschii مشاهده شد. همچنين بيشترين ميزان افزايش بيان CSD در گونه‌هاي T.urartu، T.durum و Ae.tauschii به‌ترتيب با 6.62، 6.21 و 6.038 برابر نسبت به شرايط عدم تنش مشاهده گرديد. در جمع‌بندي مشخص شد كه سه گونه T.urartu، T.durum و Ae.tauschii به دليل برتري از لحاظ miRNA‌هاي عامل ايجاد تحمل مي توانند كانديدهاي مناسبي براي غني سازي ژرم‌پلاسم گندم نان و اصلاح براي تحمل تنش خشكي باشند.