مطالعه اثرات زيست محيطي انتقال نيترات در آبخوان ورامين با استفاده از مدل‌سازي عددي

ارزيابي كيفيت منابع آب زيرزميني، يكي از مهم‌ترين موضوعات در توسعه منابع آب است. هدف اصلي اين پژوهش، شناخت ويژگي‌هاي انتقالي آبخوان و نحوه انتقال نيترات با سيستم جريان آب زيرزميني و نيز شناخت تغييرات مكاني و زماني غلظت نيترات به‌عنوان شاخص آلودگي آب‌هاي زيرزميني در طي دوره مدل‌سازي و سال‌هاي آتي در دشت ورامين است. به اين منظور، جمع‌آوري، سازمان‌دهي داده‌هاي صحرايي و فرمول‌بندي ويژگي‌هاي هيدروديناميكي و پديده انتقال در سيستم آبخوان صورت پذيرفت. در انجام اين پژوهش، ابتدا مدل كمّي در نرم‌افزار GMS با استفاده از كد MODFLOW تهيه شد و داده‌هاي كيفي به مدل وارد شد. سپس از كد MT3Dبراي اجراي مدل استفاده شد. بر اساس نتايج به‌دست آمده، طي يك دوره كوتاه‌مدت، بخش‌هايي از آبخوان آزاد، از شرايط استاندارد براي تخصيص به آب شرب خارج خواهد شد ولي غلظت نيترات در هيچ جاي آبخوان محصور، از حد استاندارد شرب فراتر نخواهد رفت. اين امر به‌دليل وجود لايه نفوذناپذير در بالاي آبخوان محصور است كه باعث شده اين آبخوان كمتر تحت تأثير منابع آلاينده نيترات در دشت ورامين قرار گيرد. مهم‌ترين عامل افت كيفيت آب به‌ويژه در پايين‌دست شهرها، چاه‌هاي جذبي موجود در سطح شهرها است كه بار نيترات قابل توجهي را در كنار نيترات ورودي از بخش كشاورزي، وارد آبخوان مي‌كند. با توجه به تأثير كمتر آبخوان محصور از عوامل افت كيفيت آب در منطقه، پيشنهاد مي‌شود براي تأمين آب شرب منطقه از چاه‌هايي كه از آبخوان محصور تغذيه مي‌شوند، استفاده شود.