عنوان مقاله :
تناظر جلوه هاي نور در انديشه هاي سهروردي و معماري دوره صفويه
عنوان به زبان ديگر :
Comparison of Light Effects in Sohrevardi´s Opinion and Safavid Architecture
پديد آورندگان :
ﻣﯿﺮﻫﺎﺷﻤﯽ ﻧﺴﺐ آﺳﺘﺎﻧﻪ، ﺻﺎدق داﻧﺸﮑﺪه ي ﻣﻮﺳﺴﻪ آﻣﻮزشي ﻏﯿﺮاﻧﺘﻔﺎﻋﯽ دﯾﻠﻤﺎن، ﻻﻫﯿﺠﺎن , دانشجو، خسرو داﻧﺸﮕﺎه تربيت ﻣﺪرس - داﻧﺸﮑﺪه ﻣﻌﻤﺎري، ﺗﻬﺮان , خياط زنجاني، محمد ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻬﺮان , آقايي مهر، معين داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه - گروه معماري
كليدواژه :
عرفان سهروردي , فلسفه نور , مراتب نوريه , معماري دوره صفوي
چكيده فارسي :
انديشه هاي شيخ اشراق در جهان اسلام از جايگاه والايي برخوردار است. اين انديشه ها در عصر صفوي رواج يافت، به گونه اي كه بيش از هر زمان ديگر به مقوله اي مهم و تاثيرگذار در جهان اسلام تبديل شد. از آنجا كه هنر معماري تجلي انديشه ها و روحيه معماران و انديشمندان هر دوره تاريخي است، ميتوان انتظار داشت كه انديشه هاي سهروردي نيز در ساحت معماري جلوه گر باشد. پرسش اصلي پژوهش آن است كه آيا فلسفه اشراق بر معماري شيوه اصفهاني تاثير داشته است؟ و اگر چنين بوده اين تاثير در كالبد بناهاي آن دوران چگونه بوده است؟ در ادامه با استفاده از روش تحقيق تفسيري- تاريخي به تحليل نظرات شيخ اشراق و مقايسه تطبيقي آن با آثار معماري مكتب اصفهان پرداخته شد، سپس با استفاده از تكنيك هاي تحليلي- توصيفي تناظرات ميان انديشه هاي سهروردي با ساحت معماري دوره اصفهاني تبيين شد.
روش گردآوري اطلاعات مطالعه كتابخانه اي و مراجعه به اسناد و مدارك معماري است. نتيجه گيري
مطالعات صورت گرفته نشان دهنده آن است كه شيوه اصفهاني تا حد قابل توجهي با انديشه هاي شيخ اشراق متناظر است. تجليات گوناگون نور در معماري سلسله مراتب، رنگ و تزيينات، فضاي تهي، اصل كثرت در وحدت، محراب، گنبد طلا و غيره را م يتوان جلو ه هاي نور در معماري اين دوران دانست
چكيده لاتين :
Introduction The thoughts of Sheikh Ishraq (Shahāb ad-Dīn” Yahya ibn Habash Suhrawardī) have a high status in the Islamic world. These thoughts spread in the Safavid era, so that, more than ever, they became an important and influential category in the Islamic world. Since the art of architecture is the manifestation of the thoughts and mentalities of the architects and thinkers of each historical period, it can be expected that Suhrawardi’s thoughts are also manifested in the field of architecture. The main question of the research is whether the philosophy of Ishraq has influenced the Esfahani architectural style? and if so, how was this impact on the structure of the buildings of that era? In the following, using the interpretive-historical research method, the analysis of the views of Sheikh Ishraq and its comparative comparison with the architectural works of Esfahan doctrine were discussed. Then, using analytical-descriptive techniques, the correspondences between Suhrawardi’s thoughts and the architectural field of Esfahani style were explained. The data collection method is done by library research and referring to architectural documents.
Conclusion Studies conducted indicate that Esfahani style is significantly in line with the thoughts of Sheikh Ishraq. The various manifestations of light in the architecture of hierarchy, colors and decorations, empty space, the principle of plurality in unity, altar, golden dome, and so on can be considered as the effects of light in the architecture of this era.
