كليدواژه :
گونه شناسي زيورآلات , تزئينات طلاي يزد , شيوه ساخت طلاي يزد , زيورآلات سنتي طلاي يزد
چكيده فارسي :
ساخت زيورآلات سنتي با دست و ابزاردستي ازجمله هنرهايي است كه در بسياري از نقاط كشور و به ويژه در شهر يزد رواج داشته و دارد. هنر زيورسازي يزد به لحاظ داشتن عيار بالاي طلا، تنوع طرح و نقش و ظرافت در اجرا حائز اهميت است. به همين دليل شناسايي ويژگي هاي زيورسازي يزد كه بر پايه اصال تها و طرح هاي سنتي اين منطقه در طي ساليان شك لگرفته، از اهميت خاصي برخوردار است. مقاله حاضر باهدف شناسايي ويژگي هاي زيورسازي سنتي يزد به طرح اين سئوالات اصلي پرداخته است كه اين زيورآلات ازلحاظ كاربرد به چندگونه تقسيم م يشوند و شيوه هاي ساخت و تزئينات در اين زيورآلات كدام است. بر همين اساس ازلحاظ فني و ساختاري از روش توصيفي - تحليلي استفاده شده و گردآوري اطلاعات، به دليل نبود منابع پژوهشي در ارتباط با اين هنر، صرفاً از طريق ميداني و مصاحبه با هنرمندان اين عرصه انجام گرفته است. نتايج تحقيق بيانگر اين مطلب است كه اين زيورآلات در 5 گونه تزئينات مختلف ازلحاظ كاربرد شامل تزئينات سر و مو، گوش، گردن، دست و پا و لباس با طرح هايي چون نقوش الهام گرفته شده از طبيعت، نقوش هندسي و تجريدي ساخته شده و مي شوند. اين زيورآلات ازلحاظ شيوه ساخت به 4 دسته؛ ساخت اره كاري، ساخت با قالب، دواتگري و ريخته گري و ه مچنين ازلحاظ شيوه تزئين به روش هاي قل مزني، ميناكاري، گوهرنشاني، مليله سازي و گوارسه ساخته و پرداخته مي شوند.
چكيده لاتين :
Manufacturing different types of goldsmiths by using hand and handmade crafts is the kind of art that is still employed
in some places in Iran especially in Yazd. What can be taken from a chronological study of the goldsmithing
in Yazd is that the current masters are taking advantages of previous masters’ heritage to preserve the especial value
of this local art in the region. The art of goldsmithing in Yazd is important due to the high purity of the applied
gold, variety of the motives and designs, and finally the delicacy of the handmade process. This article is trying
to review the specification and applications as well as design and construction methods of goldsmithing in Yazd,
which is formed from local culture and traditions in many years. Here, we have used the analytical-descriptive
method for technical and structural assessment and we performed the field researches and interviews with the masters
in this filed, due to the lack of previous studies and references. The result of the research has shown that based
on their application, these traditional goldsmiths are divided into the five different types including hair and head
decorations, ear decorations, neck decorations, hand and feet decorations and finally dress decorations. Their designs
contain different motives that are inspired by natural elements, and also geometrical elements and design as
well as abstract motives. These goldsmiths can be also divided based on their manufacturing (saw working, casting
and molding, forging), and decoration techniques (emboss working, enameling, stonesetting, filigree, granulation).
