تأثير عصاره گياه پنج انگشت (Vitex Agnus.Castus) بر غلظت سرمي كورتيزول، پروژسترون و هورمون لوتئينه كننده (LH) در گاوهاي شيري

گياه پنج انگشت (Vitex agnuscastus L.) از بين گياهان دارويي، گياهي با اثرات توليد مثلي كاملا شناخته شده است. در مطالعه حاضر، عصاره گياه با نام تجاري ويتاگنوس، به صورت خوراكي به گاوهاي ماده نژاد هلشتاين سيكليك تجويز شد. ابتدا گاوها به دو گروه تيمار (7 راس) و شاهد (7 راس) تقسيم و با تزريق پروستاگلاندين (αPGF2) به فاصله 11 روز همزماني چرخه توليد مثلي انجام شد و پس از طي يك چرخه با شروع چرخه جديد، خوراندن 50 ميلي‌‌ليتر عصاره گياهي ويتكس آگنوس (90-80 ميلي‌‌گرم در ميلي‌‌ليتر) به گروه تيمار انجام پذيرفت و گاوها مجددا همزمان شده و خوراندن دارو تا پايان چرخه ادامه يافت. گاوها در روزهاي 5، 9، 13 و 18 چرخه مورد معاينه قرارگرفتند (لمس مقعدي و سونوگرافي)، همچنين بطور روزانه خونگيري صورت گرفت و ميزان غلظت كورتيزول، پروژسترون و LH تعيين شد. غلظت كورتيزول سرم در گروه تيمار پس از درمان نسبت به قبل از درمان روند كاهشي داشته است (P 0.05). اختلاف در ميزان پروژسترون سرم خون در گروه تيمار پس از درمان نسبت به قبل از درمان در روزهاي 13 و 18 چرخه روندي افزايشي داشته، همچنين غلظت پروژسترون در روزهاي مختلف چرخه در گروه تيمار نسبت به شاهد روندي افزايشي داشته است. مقايسه دقيق نشان مي‌‌دهد كه ميانگين غلظت LH سرمي در گروه تيمار بعد از درمان نسبت به قبل آن تنها در روز 13 چرخه افزايش يافته است. با توجه به نتايج اين مطالعه به نظر مي‌‌رسد كه احتمالا عصاره گياه ويتكس آگنوس مي‌تواند بر كاهش كورتيزول و افزايش پروژسترون در سرم خون گاو اثر داشته باشد.