تأثير كودهاي زيستي بر برخي ويژگي‌هاي فيزيولوژيك و جذب فسفر و پتاسيم در گياه دارويي كاسني (Cichorium intybus) در واكنش به تنش خشكي

به‌منظور بررسي تأثير انواع كودهاي زيستي بر ويژگي‌هاي فيزيولوژيك و جذب برخي عناصر غذايي در گياه دارويي كاسني تحت تنش خشكي، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي پژوهشكده كشاورزي (چاه نيمه) دانشگاه زابل انجام شد. عامل اصلي تنش خشكي شامل آبياري پس از 90، 70 و 50 درصد ظرفيت زراعي خاك و عامل فرعي انواع كودهاي زيستي شامل شاهد (عدم كاربرد كود)، نيتروكسين به‌صورت بذر مال به ميزان يك ليتر در هكتار، ريزموجودات مفيد يا كود EM(Effective Microorganism) به ميزان 40 ليتر در هكتار و نانوكلات پتاسيم (27 درصد) به ميزان 10 كيلوگرم در هكتار به‌صورت محلول‌پاشي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه تأثير برهمكنش تنش خشكي و كود بر محتواي رطوبت نسبي برگ، رنگدانه‌هاي فتوسنتز، كاروتنوئيد، درصد پروتئين، عملكرد گل، محتواي پرولين، كربوهيدرات محلول، فلاونوئيدهاي برگ، جذب فسفر و پتاسيم به‌جز كلروفيل b معني‌دار شد. با افزايش شدت تنش محتواي رطوبت نسبي برگ، رنگدانه‌هاي فتوسنتز، كاروتنوئيد، درصد پروتئين، عملكرد گل و جذب فسفر و پتاسيم كاهش، ولي محتواي پرولين، كربوهيدرات محلول و فلاونوئيدهاي برگ افزايش يافت. مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه بيشترين محتواي رطوبت نسبي برگ، رنگدانه‌هاي فتوسنتز و عملكرد گل از تيمار آبياري پس از 90 درصد ظرفيت زراعي خاك توأم با كاربرد EM و بيشترين درصد پروتئين از تيمار آبياري پس از 90 درصد ظرفيت زراعي خاك توأم با استفاده كود نيتروكسين به‌دست آمد، در حالي‌كه بيشترين محتواي پرولين و كربوهيدرات محلول از تيمار آبياري پس از 50 درصد ظرفيت زراعي خاك توأم با كاربرد نانو كلات پتاسيم و بيشترين جذب پتاسيم و فسفر از تيمار آبياري پس از 90 درصد ظرفيت زراعي خاك توأم با كاربرد نانو كلات پتاسيم حاصل شد. نتايج حاكي از آن است كه با افزايش سطح تنش خشكي، كاهش معني‌داري در جذب عناصر غذايي و رنگدانه‌هاي فتوسنتز به‌وجود آمد. بيشترين ميزان در اين ويژگي‌ها از سطح تنش شديد خشكي حاصل شد. در مجموع مي‌توان چنين استنباط كرد كه استفاده از كودهاي زيستي سبب كاهش خسارت ناشي از تنش خشكي در گياه دارويي كاسني گرديد.