تأثير سطوح مختلف حاصل خيزكننده‌هاي آلي و شيميايي بر عملكرد، شاخص برداشت و درصد عصاره گياه دارويي شاهدانه (Cannabis sativa L.)

يكي از نيازهاي مهم در برنامه‌ريزي زراعي به‌منظور حصول عملكرد بالاتر گياهان دارويي، ارزيابي سيستم‌هاي مختلف تغذيه گياه است. جهت بررسي تأثير سطوح مختلف كودهاي دامي و شيميايي بر گياه دارويي شاهدانه آزمايشي در سال 1394 به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه‌ي تحقيقاتي دانشكده‌ي كشاورزي دانشگاه بيرجند انجام گرفت. فاكتورهاي مورد آزمايش شامل: كود دامي (صفر، 10، 20 و 30 تن در هكتار كود گاوي پوسيده شده) به‌عنوان كرت اصلي و كود نيتروژن (صفر، 50 و 100 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار از منبع كود اوره) به‌همراه كود فسفر (صفر و 80 كيلوگرم فسفر خالص در هكتار از منبع كود سوپرفسفات تريپل) به‌عنوان كرت فرعي و به‌صورت فاكتوريل بودند. اعمال كودهاي دامي، فسفر و نيمي از كود نيتروژن قبل از كاشت و نيمي ديگر از كود نيتروژن به‌صورت سرك انجام شد. صفات مورد مطالعه در اين آزمايش شامل درصد بوته‌هاي ماده، ارتفاع و قطر ساقه، عملكردهاي ساقه، برگ، دانه و بيولوژيك، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و درصد عصاره گياه بودند. نتايج نشان داد كه نوع مديريت حاصلخيزي خاك تأثير معني‌داري بر درصد بوته‌هاي ماده شاهدانه نداشت. با افزايش سطوح كود دامي و كودهاي شيميايي نيتروژن و فسفر، ارتفاع و قطر ساقه، عملكرد ساقه و برگ و ميزان عصاره برگ افزايش يافت. فسفر وزن هزاردانه را به ميزان 18/11 درصد افزايش داد. تيمار 20 تن كود دامي به‌همراه 100 كيلوگرم نيتروژن و 80 كيلوگرم فسفر در هكتار بالاترين عملكرد ساقه و برگ را به‌ترتيب به ميزان 83/2541 و 6/ 7001 كيلوگرم در هكتار توليد نمود. تيمار 30 تن كود دامي به‌همراه 50 كيلوگرم نيتروژن و 80 كيلوگرم فسفر در هكتار نيز در افزايش عملكرد ساقه مؤثر بود. در اين آزمايش، مقادير 20 تن كود دامي به‌همراه 100 كيلوگرم نيتروژن و 80 كيلوگرم فسفر در هكتار و همچنين مقادير 30 تن كود دامي به‌همراه 50 كيلوگرم نيتروژن و 80 كيلوگرم فسفر در هكتار تيمارهاي مطلوب براي افزايش عملكرد شاهدانه بودند. لذا استفاده تلفيقي از كودهاي دامي و شيميايي در مقايسه با كاربرد هريك از آن‌ها به تنهايي، تأثير مثبت بيشتري بر رشد و عملكرد شاهدانه دارد. همچنين در تغذيه اين گياه بايد به هدف توليد از شاهدانه توجه داشت.