دوره بحراني مهار علف هرز در كنجد (Sesamum indicum) در شرايط مشهد

به‌منظور تعيين مناسب‌ترين دوره كنترل علف‌هاي هرز كنجد، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در سال 1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل ژنوتيپ‌هاي كنجد (توده بومي كلات و رقم اصلاح شده اولتان) به‌عنوان فاكتور اصلي و دوره‌هاي عاري از علف‌هاي هرز (40،30،20، 55 و70 روز پس از سبز شدن) و تداخل با علف‌هاي هرز (20،30،40، 55 و70 روز پس از سبز شدن) به‌همراه دو تيمار رقابت و كنترل تمام فصل علف‌هاي هرز به‌عنوان فاكتور فرعي بودند. جهت تعيين دوره بحراني كنترل، از توابع گامپرتز و لجستيك استفاده شد. نتايج نشان دادند كه در اوايل فصل رشد خرفه و پيچك صحرايي و در اواخر فصل رشد تاج خروس، سلمه و سوروف علف‌هاي هرز غالب بودند. در تيمارهاي عاري از علف هرز تا 44 روز پس از سبز شدن وزن خشك علف‌هاي هرز، به‌طور متوسط تا 85 درصد نسبت به شاهد در رقابت تمام فصل كاهش يافت. با افزايش دوره تداخل علف هاي‌هرز در اول و آخر فصل، عملكرد اقتصادي كاهش يافت و با طولاني شدن دوره وجين بر عملكرد اقتصادي افزوده شد. با اين وجود، با افزايش طول دوره وجين در اوايل فصل رشد و يا در طي دوره كامل رشد كنجد، از وزن علف‌هاي هرز كاسته شد در حاليكه با كاهش طول دوره وجين در اواخر فصل رشد و يا عدم وجين در طي دوره كامل رشد كنجد، وزن خشك علف‌هاي هرز زياد شد. بر اساس نتايج اين آزمايش دوره بحراني كنترل علف‌هاي با احتساب 5 و 10 درصد كاهش عملكرد به‎ترتيب 27 تا 48 و 30 تا 40 روزپس از سبز شدن براي توده بومي كلات و 22 تا 72 و 34 تا 58 روزپس از سبز شدن براي رقم اصلاح شده اولتان برآورد شد.