تغييرات نسبت كربن به نيتروژن خاك و پاسخ رشدي گياه دارويي شاهدانه (Cannabis sativa L.) در واكنش به سطوح مختلف كودهاي دامي و شيميايي

يكي از نكات مهم در بهبود مديريت زراعي و توليد گياهان دارويي، ارزيابي سيستم‌هاي مختلف تغذيه گياه است. جهت بررسي تأثير سطوح مختلف كودهاي دامي و شيميايي بر گياه دارويي شاهدانه، آزمايشي در سال 1394 1393 به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه‌ي تحقيقاتي دانشكده‌ي كشاورزي دانشگاه بيرجند انجام گرفت. تيمارهاي مورد آزمايش شامل كود دامي (صفر، 10، 20 و 30 تن در هكتار كود گاوي پوسيده شده) به‌عنوان كرت اصلي و كود نيتروژن (صفر، 50 و 100 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار از منبع كود اوره) به همراه كود فسفر (صفر و 80 كيلوگرم فسفر خالص در هكتار از منبع كود سوپرفسفات تريپل) به‌صورت فاكتوريل به‌عنوان كرت فرعي بودند. نمونه برداري در دو مرحله‌ي رويشي و زايشي گياه انجام گرفت. نتايج آزمايش نشان داد كه اثر كود دامي در مرحله‌ي رويشي بر ارتفاع و قطر ساقه، وزن خشك ساقه و برگ معني‌دار نبود، اما كود شيميايي نيتروژن اثر معني‌داري بر ويژگي‌هاي رشد داشت. در سطوح صفر، 10 و 20 تن در هكتار كود دامي با افزايش سطح كود نيتروژن، عملكرد بيولوژيك و دانه افزايش يافت. با افزايش سطح كود دامي و نيتروژن شاخص برداشت كاهش يافت، به‌طوري‌كه كاربرد 30 تن در هكتار كود دامي و 100 كيلوگرم در هكتار نيتروژن، از طريق افزايش بيشتر رشد رويشي اين شاخص را به‌ترتيب 18/20 و 13/07 درصد كاهش دادند. افزايش سطح كودهاي نيتروژن و دامي در كاهش نسبتC/N خاك در مرحله زايشي مؤثر بود. اضافه نمودن فسفر سبب افزايش معني‌دار عملكرد دانه (13درصد)، وزن خشك ساقه (6/42 درصد) و برگ (15/21) در مرحله زايشي شد. بر طبق نتايج آزمايش كاربرد تلفيقي 30 تن در هكتار كود دامي و 50 كيلوگرم در هكتار نيتروژن و همچنين 20 تن در هكتار كود دامي و 100 كيلوگرم در هكتار نيتروژن سطوح مناسبي براي تغذيه‌ي شاهدانه هستند.