كاربرد مفهوم زمان‌گرمايي جهت مدل‌سازي پاسخ جوانه‌زني كلزا (Brassica napus L.) به دما

مدل‌هاي مبتني بر مفهوم زمان‌گرمايي ابزار مفيدي براي توصيف و پيش‌بيني جوانه‌زني و رهايي بذر از خواب در رابطه با زمان و دما هستند. هدف از اين مطالعه ارزيابي دقت پيش‌بيني رهيافت‌هاي مختلف زمان‌گرمايي در توصيف جوانه‌زني سه رقم بهاره كلزا (ساري‌گل، دلگان و RGS003) بود. آزمون جوانه‌زني براي هر رقم در 11 دماي ثابت 8، 12، 16، 20، 24، 28، 32، 33، 34، 35 و 36 درجه سانتي‌گراد و چهار تكرار انجام شد و كل آزمايش سه مرتبه تكرار گرديد. معيارهاي نكويي برازش (RMSE و AICc) نشان داد كه وقتي Tb (دماي پايه) و θTm (زمان‌گرمايي لازم براي تكميل جوانه‌زني در دماهاي بيش‌بهينه) براي كل جمعيت بذري ثابت فرض شد و توزيع نرمال براي توصيف تنوع θT(g) (زمان‌گرمايي لازم براي تكميل جوانه‌زني هر كسر بذري معين در دماهاي زير بهينه) در دماهاي زير بهينه و Tm(g) (دماي بيشينه براي هر كسر بذري معين) در دماهاي بيش‌بهينه به‌كار رفت، مدل برازش بهتر و دقيق‌تري از دوره‌هاي زماني جوانه‌زني هر سه رقم كلزا داشت. Tb براي ارقام ساري‌گل، دلگان و RGS003 به‌ترتيب 5/66، 7/13 و 5/86 درجه سانتي‌گراد برآورد شد. برآورد θTm براي ارقام مختلف بين 31/62 تا 34/55 درجه سانتي‌گراد ساعت متغير بود. در رقم ساري‌گل θT(50) و Tm(50) به‌ترتيب 369/27 درجه سانتي‌گراد ساعت و 34/32 درجه سانتي‌گراد، در رقم دلگان به‌ترتيب 378/76 درجه سانتي‌گراد ساعت و 33/98 درجه سانتي‌گراد و در رقم RGS003 به‌ترتيب 357/89 درجه سانتي‌گراد ساعت و 34/42 درجه سانتي‌گراد پيش‌بيني شد. دماي بهينه براي درصدهاي مختلف جوانه‌زني (To(g)) ثابت نبود. To(50) براي ارقام ساري‌گل، دلگان و RGS003 به‌ترتيب 31/85، 31/78 و 32/06 درجه سانتي‌گراد تعيين شد.