تأثير كودهاي زيستي و نانواكسيد آهن بر عملكرد، محتواي كلروفيل و مدل‌سازي برخي مولفه‌هاي پر شدن دانه جو تحت سطوح تنش شوري

به‌منظور بررسي تأثير كودهاي زيستي و نانواكسيد آهن بر عملكرد، محتواي كلروفيل و برخي مولفه‌هاي پر شدن دانه جو در شرايط شوري خاك، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در گلخانه دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه محقق اردبيلي سال 1395 اجرا شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل كودهاي زيستي در چهار سطح (عدم كاربرد كود زيستي، كاربرد آزوسپريليوم، ميكوريز، كاربرد توأم ميكوريز و آزوسپريليوم)، محلول‌پاشي با نانواكسيد آهن در چهار سطح (صفر، 0/3، 0/6 و 0/9 گرم در ليتر) و شوري خاك در چهار سطح (صفر، 50،25 و 75 ميلي‌مولار با كلريد سديم) بودند. از يك مدل خطي دو تكه‌اي براي كمي كردن شاخص‌هاي مربوط به پر شدن دانه استفاده شد. در اين بررسي محتواي كلروفيل كل، a,bو كاروتنوئيد، مولفه‌هاي پرشدن دانه، عملكرد و اجزاي عملكرد جو بررسي شدند. مقايسه ميانگين‌ها نشان داد بالاترين عملكرد (2/04 گرم در بوته)، سرعت پر شدن دانه (0/00279 گرم در روز)، طول دوره و دوره مؤثر پر شدن دانه (به‌ترتيب 36/96 و 26/53 روز)، كلروفيل a (1/87 ميلي‌گرم در گرم وزن تر)، كلروفيل b (0/68 ميلي‌گرم در گرم وزن تر)، كلروفيل كل (2/55 ميلي‌گرم در گرم وزن تر) و كارتنوئيد (0/6 ميلي‌گرم در گرم وزن تر) در حالت كاربرد توأم آزوسپريليوم و ميكوريز، محلول‌پاشي 0/9 گرم در ليتر نانواكسيد آهن و عدم اعمال شوري به‌دست آمد. در حالي‌كه كمترين اين صفات در شرايط اعمال شوري 75 ميلي‌مولار، عدم كاربرد كودهاي زيستي و عدم محلول‌پاشي به‌دست آمد. اعمال شوري 25، 50 و 75 ميلي‌مولار نسبت به حالت عدم اعمال شوري عملكرد دانه را به‌ترتيب 5/23، 21/93 و 26/14 درصد كاهش داد و كاربرد توأم كودهاي زيستي و نانواكسيد آهن در مقايسه با عدم كاربرد آن‌ها در سطح شوري 25، 50 و 75 ميلي‌مولار به‌ترتيب 11/79، 12/64 و 15/45 درصد از كاهش عملكرد را جبران كردند. از اين رو به نظر مي‌رسد كاربرد توام كودهاي زيستي و نانواكسيد آهن مي‌تواند به‌عنوان تعديل‌كننده‌هاي تنش در جو تحت شرايط شوري خاك پيشنهاد شود.