اثر شرايط مختلف رطوبتي خاك و كاربرد نانو اكسيدروي بر تغييرات فيتوهورموني و كيفيت تغذيه‌اي گندم نان (Triticum aestivum)

تنش خشكي و كمبود عنصر روي از عوامل مهم تأثيرگذار بر روي تغيير وضعيت رشدي و كاهش كميت و كيفيت گندم توليدي مي‌باشد. پژوهش حاضر با بهره‌گيري از آزمايش اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال 1394 در كشتزار پژوهشي گروه مهندسي توليد و ژنتيك گياهي دانشكده كشاورزي دانشگاه مراغه انجام گرفت. دو عامل شرايط مختلف رطوبتي ]آبياري در90 درصد ظرفيت زراعي (عدم تنش)، آبياري در 75 درصد ظرفيت زراعي (تنش متوسط) و آبياري در 50 درصد ظرفيت زراعي (تنش شديد)[ و كاربردهاي عنصر روي ]بذر خشك، افشانه كردن 0.5 گرم در 100 ليتر و 1 گرم در 100 ليتر نانو اكسيدروي و افشانه كردن 0.5 گرم در 100 ليتر و 1 گرم در 100 ليتر اكسيدروي[ به‌عنوان فاكتورهاي اين پژوهش بر روي رقم هما (سرداري 39) مورد بررسي قرار گرفتند. با توجه به نتايج تجزيه‌ي واريانس داده‌هاي مزرعه‌اي آشكار شد كه كاربرد عنصر ‌روي در شرايط تنش قادر به بهبود شماري از پارامترهاي مورد بررسي در اين پژوهش مي‌باشد به نحوي كه برهم‌كنش مربوط به اعمال تنش خشكي و كاربرد عنصر روي بر روي ايندول استيك اسيد، آبسسيك اسيد، اسيد جيبرليك، مقادير عنصر روي، شاخص كلروفيل، پروتيئن، ماده خشك كل، اسيد فيتيك و پرولين و اثرات ساده‌ي مربوط به كاربرد عنصر ‌روي و تنش خشكي بر ميزان تريپتوفان و عملكرد اقتصادي در سطح احتمال يك درصد معني‌دار گشت. به‌عنوان نتيجه‌گيري كلي مي‌توان چنين اذعان داشت كه بروز تنش خشكي با اثر مستقيم بر مقادير هورمون‌هاي گياهي تأثيرات نامطلوبي را بر روي رشد و نمو گياهان دارد. بهره‌گيري از تيمار 0.5 گرم نانو اكسيد روي در مي‌تواند با افزايش ساخت پرولين و پيشگيري از تخريب كلروفيل موجب كاهش اثرات سوء تنش كم‌آبي و بهبود شرايط رشدي گياهان گردد كه نهايتاً به بهبود عملكرد كمي و كيفي منتهي گردد.