پايش عملكرد گندم و چغندرقند در استان خراسان: 2- برآورد خلاء عملكرد

در اين تحقيق عملكرد پتانسيل و خلاء عملكرد گندم آبي و چغندرقند در استان خراسان رضوي طي دوره‌اي 10 ساله (1393-1384) مورد بررسي قرار گرفته است. به اين منظور بر اساس داده‌هاي درازمدت هواشناسي 17 شهرستان و با استفاده از آناليز خوشه‌اي سه ناحيه اقليمي كشاورزي در استان خراسان رضوي از يكديگر تفكيك شدند. پيش‌بيني عملكرد پتانسيل با استفاده از مدل شبيه‌سازي LINTUL1 انجام شد و پيش از استفاده از آن بر مبناي داده‌هاي عملكرد در معرض تعيين اعتبار متقابل قرار گرفت. بر اساس نتايج شبيه‌سازي، عملكرد پتانسيل (YP) گندم آبي در نواحي اقليمي كشاورزي 1 (نيمه‌خشك و معتدل)، 2 (خشك و گرم) و 3 (نيمه‌خشك و گرم) به‌ترتيب 7248، 6478 و 7852 و دركل استان 6936 كيلوگرم در هكتار برآورد شد. در حدود 74 درصد از تغييرات سالانه YP گندم آبي ناشي از تغيير در طول دوره پر شدن دانه به دليل افزايش درجه حرارت مي‌باشد. خلاء عملكرد گندم آبي در هر سه ناحيه در طي 5 سال ابتداي دوره به‌طور نسبي افزايش يافته و به حدود 4 تن در هكتار رسيد ولي از سال 1390 خلاء عملكرد در حال كاهش بوده به‌طوري‌كه ميزان خلاء قابل مهار آن در سال 93 بين 0.48-0.50 عملكرد پتانسيل بوده است. ميانگين عملكرد پتانسيل گندم ديم در نواحي اقليمي بين 2800-2000 كيلوگرم در هكتار برآورد شد و بر اين اساس ميانگين خلاء نسبي استان در محدوده 0.75-0.8 به‌دست آمد. ميانگين 10 ساله عملكرد پتانسيل چغندرقند در نواحي اقليمي استان خراسان رضوي بين 77-88 t ha-1 پيش‌بيني شد.