تاثير بيوچار بر حاصلخيزي خاك و كارايي مصرف آب در سياه دانه (.Nigella sativa L) تحت شرايط تنش خشكي

به‌منظور بررسي تاثير بيوچار بر حاصلخيزي خاك و كارايي مصرف آب در سياه‌دانه (.Nigella sativa L) در شرايط تنش خشكي، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 95-1394در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا گرديد. تيمارها شامل آبياري به‌عنوان عامل اصلي در سه سطح 100درصد، 70 و 40درصد نياز آبي و كرت‌هاي فرعي شامل فاكتور بيوچار در سه سطح شامل بدون بيوچار، 10 تن در هكتار بيوچار و 20 تن در هكتار بيوچار و كود شيميايي در دو سطح شامل بدون مصرف كود و مصرف كود بود. نتايج نشان داد كه مصرف20 تن در هكتار بيوچار بيشترين تاثير را بر درصد نيتروژن خاك، ميزان پتاسيم، درصد مواد آلي و كربن زيست‌توده ميكروبي خاك داشت ولي اثر بيوچار بر ميزان فسفر قابل دسترس خاك معني‌دار نبود. نتايج مرتبط با گياه سياه‌دانه نشان داد كه با وجود معني‌دار نبودن اثر ساده بيوچار بر صفات گياه، اثر متقابل آن با كود شيميايي و نياز آبي معني‌دار شد. بيشترين كارايي مصرف آب بر اساس عملكرد دانه در تيمارهاي آبياري بر اساس 70 درصد نياز آبي به‌همراه مصرف كود شيميايي (I2F2) و 10 تن در هكتار بيوچار به‌همراه مصرف كود شيميايي (B2F2) مشاهده شد. اثرات متقابل آبياري، بيوچار و كود شيميايي تاثير معني‌داري بر عملكرد دانه و عملكرد كاه و كلش در سياه‌دانه داشت و بيشترين تاثير مربوط به تيمار آبياري بر اساس 70 درصد نياز آبي به‌همراه 10 تن در هكتار بيوچار و كودشيميايي (I2B2F2) بود. به طور كلي، استفاده از بيوچار در مناطق خشك و نيمه‌خشك علاوه بر بهبود خصوصيات خاك، جذب آب و عناصر غذايي توسط گياه را افزايش داده و با تاثير بهينه بر عملكرد، ميزان آب مصرفي در سياه‌دانه را كاهش داده و باعث صرفه‌جويي در مصرف آب مي‌شود.