پديد آورندگان :
فيضي اصل ، ولي - موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور , فيضي اصل ، ولي - موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور , فتوت ، امير - گروه علوم خاك , فتوت ، امير - گروه علوم خاك , آستارايي ، عليرضا - گروه علوم خاك , آستارايي ، عليرضا - گروه علوم خاك , لكزيان ، امير - گروه علوم خاك , لكزيان ، امير - گروه علوم خاك , جعفرزاده ، جعفر - موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور , جعفرزاده ، جعفر - موسسه تحقيقات كشاورزي ديم كشور
چكيده فارسي :
امروزه تشخيص گياه مبنا يكي از مهم‌ترين روش‌هاي تعيين وضعيت نيتروژن در گياه مي‌باشد. به‌منظور برقراري ارتباط بين داده‌هاي حاصل از كلروفيل‌متر و وضعيت نيتروژن در ژنوتيپ‌هاي گندم ديم در مديريت‌هاي مختلف مصرف نيتروژن به‌عنوان ابزاري جهت دستيابي به عملكردهاي مطلوب، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي دوبارخردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال زراعي 90-1389 در مؤسسه تحقيقات كشاورزي ديم مراغه به‌اجرا درآمد. آزمايش شامل زمان مصرف نيتروژن (كل نيتروژن مصرفي در پاييز و مصرف تقسيطي آن به‌صورت 2/3 در پاييز و 1/3 در بهار در مرحله ZGS32) به‌عنوان عامل اصلي، چهار سطح نيتروژن (صفر، 30، 60 و 90 كيلوگرم نيتروژن در هكتار) به‌عنوان عامل فرعي اول و 7 ژنوتيپ گندم ديم به‌عنوان عامل فرعي دوم بود. در مراحل شروع پنجه (GS22)، پنجه كامل (GS29)، طويل شدن ساقه (GS32)، ظهور برگ پرچم (GS39) و گلدهي (GS60)، شاخص نسبي كلروفيل با استفاده از دستگاه SPAD قرائت و با اجزاي كلروفيل كل، كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل c و كاراتنوئيدهاي اندازه‌گيري شده در شرايط آزمايشگاهي برازش داده شد. نتايج نشان داد، شاخص كلروفيل همبستگي مثبت و معني‌داري با كلروفيل كل، كلروفيل a، كلروفيل b، كلروفيل c و كاراتنوئيدها داشت. مصرف تقسيطي نيتروژن توانست شاخص كلروفيل (8.3 درصد) و اجزاي كلروفيل (كلروفيل كل، a، b و c به‌ترتيب 15.0، 11.1، 10.9 و 27.0 درصد) و پروتئين دانه (8.5 درصد) را به استثناي كاراتنوئيدها به‌طور معني‌داري افزايش دهد. مصرف نيتروژن توانست تمامي شاخص‌هاي كلروفيل را در گياه تحت تاثير قرار داده و به‌طور معني‌داري آنها را تغيير دهد. ايده‌آل‌ترين شرايط از لحاظ شاخص‌هاي كلروفيل در گياه با مصرف 72 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به‌دست آمد. ژنوتيپ 1 مطلوب‌ترين و آذر 2 نامناسب‌ترين وضعيت را از لحاظ شاخص‌هاي كلروفيل و نسبت كلروفيل كل به كاراتنوئيدها (مطلوب 70-40) در گياه به‌عنوان شاخص مقاومت به تنش به خود اختصاص دادند.
