تأثير جمعيت و الگوي فضايي كاشت بر خصوصيات رويشي و زايشي گياه كرچك (Ricinus communis L.)

به منظور بررسي تأثير آرايش كاشت بر صفات رويشي و زايشي كرچك، آزمايشي طي سال 1389 در مركزتحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اروميه انجام گرفت. آزمايش به صورت  طرح كرت‌هاي يك‌بار خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار انجام شد. تيمارها شامل 3 فاصله رديف كاشت (60 ‌، 80 و 100 سانتي‌متر) به عنوان كرت اصلي و فاصله  بوته روي رديف به عنوان فاكتور فرعي (30‌، 40 و 50 سانتي‌متر) بود. در اين بررسي صفات طول خوشه اصلي، تعداد ساقه فرعي‌، وزن برگ‌، نسبت گل‌هاي نر به ماده‌، وزن دانه در خوشه اصلي‌، عملكرد بيولوژيك‌، عملكرد روغن‌، درصد روغن‌، عملكرد دانه و اجزاي آن مانند تعداد كپسول و دانه درخوشه اصلي و وزن صد دانه اندازه گيري گرديد. نتايج نشان داد كه اثر فاصله رديف بر طول خوشه اصلي، تعداد ساقه فرعي‌، وزن برگ‌، نسبت گل‌هاي نر به ماده‌، وزن دانه در خوشه اصلي‌، عملكرد بيولوژيك‌، عملكرد روغن‌، درصد روغن‌، عملكرد دانه و اجزاي آن مانند تعداد كپسول و دانه درخوشه اصلي و وزن صد دانه معني‌دار بود. همچنين اثر فاصله بوته روي رديف بر ‌طول خوشه اصلي‌، تعداد ساقه فرعي‌، نسبت گل نر به ماده‌، وزن برگ‌، عملكرد بيولوژيك‌، درصد روغن، وزن دانه در خوشه اصلي‌، عملكرد دانه و اجزاء آن مانند كپسول در خوشه اصلي و وزن صد دانه معني‌دار بود. با توجه به اثر متقابل معني دار فاصله رديف كاشت در فاصله بوته روي رديف‌، بيشترين عملكرد بيولوژيك به فواصل رديف در بوته 50×30 و بيشترين عملكرد دانه ‌و روغن به فاصله رديف‌هاي كاشت 80‌ سانتي‌متر در فاصله بوته ‌روي رديف 50‌ سانتي‌متر اختصاص داشت. در اين آزمايش همبستگي مثبت بين عملكرد دانه و صفت تعداد كپسول در خوشه وجود داشت. با توجه به نتايج بررسي فواصل رديف 80 در فاصله بوته 50سانتي متر جهت حصول عملكرد دانه و روعن بيشتر قابل توصيه مي باشد.