انتخاب ژنوتيپ‌هاي برتر در نسل چهارم موتانت‌هاي ارقام برنج طارم محلي، حسني و عنبربو

توليد ارقام زراعي مناسب براي كاشت در اراضي شاليزاري، به بررسي ذخاير ژنتيكي و شناسايي مواد گياهي برتر وابسته است. به منظور بررسي صفات زراعي و عملكرد در 133 موتانت‌ نسل چهارم حاصل از پرتوتابي سه رقم طارم محلي، حسني و عنبربو، نشاهاي اين موتانت‌ها به همراه والدين به صورت طرح بلوك‌هاي حجيم شده (آگمنتد) با 6 بلوك در مزرعه كاشته شدند. براي هر موتانت و شاهد، صفات تعداد روز تا 50% گلدهي، ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور، عملكرد و اجزاي عملكرد اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه موتاسيون باعث بروز تنوع معني‌دار در تمام صفات مورد مطالعه شده است. تجزيه خوشه‌ايِ موتانت‌هاي حاصل از طارم محلي، حسني و عنبربو، آن‌ها را به ترتيب به 5، 3 و 4 گروه تقسيم‌بندي كرد. بررسي ميانگين صفات نشان داد كه موتانت‌ها بطور ميانگين نسبت به شاهدها زودرس‌تر بودند. همچنين، موتانت‌ها، نسبت به شاهد مربوطه بين 10 تا 30 درصد كاهش ارتفاع نشان دادند. هرچند از نظر صفت عملكرد تنوع معني‌داري بين موتانت‌ها ديده شد، ولي در بيشتر موارد، عملكرد موتانت‌ها مشابه با شاهد بود. افزايش عملكرد موتانت‌هاي انتخابي نسبت به شاهد بين 10 تا 27 درصد بود. در نتيجه آزمايش اخير، 8 لاين‌ با عملكرد بيشتر نسبت به شاهدها و 12 لاين زودرس و پاكوتاه با عملكرد مشابه شاهد براي مطالعات بعدي انتخاب شدند.