پديد آورندگان :
محمدي ، رضا سازمان تحقيقات , محمدي ، رضا سازمان تحقيقات , آرميون ، محمد سازمان تحقيقات , آرميون ، محمد سازمان تحقيقات , صادق زاده ، بهزاد سازمان تحقيقات , صادق زاده ، بهزاد سازمان تحقيقات , گلكاري ، صابر سازمان تحقيقات , گلكاري ، صابر سازمان تحقيقات , خليل زاده ، غلامرضا سازمان تحقيقات , خليل زاده ، غلامرضا سازمان تحقيقات , احمدي ، حسن سازمان تحقيقات , احمدي ، حسن سازمان تحقيقات , عابدي اصل ، غلامرضا سازمان تحقيقات , عابدي اصل ، غلامرضا سازمان تحقيقات , اسكندري تربقان ، مسعود سازمان تحقيقات , اسكندري تربقان ، مسعود سازمان تحقيقات
كليدواژه :
گندم دوروم , اثرات متقابل ژنوتيپ x محيط , آماره‌هاي پايداري , GGE باي‌پلات , پايداري و سازگاري
چكيده فارسي :
هدف از اين تحقيق ارزيابي پايداري عملكرد دانه و ميزان سازگاري لاين‌هاي اصلاحي گندم دوروم حاصل از برنامه اصلاحي گندم دوروم در شرايط ديم بود. بر اين اساس عملكرد دانه 25 ژنوتيپ گندم دوروم در 29 محيط ديم و آبياري تكميلي طي سه سال زراعي (13921389) در هفت ايستگاه تحقيقات كشاورزي ديم (سرارود، مراغه، قاملو، شيروان، اروميه، اردبيل و ايلام) با استفاده از روش‌هاي آماري تك متغيره و چند متغيره مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس عملكرد دانه نشان داد كه اختلاف معني‌داري بين اثر اصلي محيط و اثر متقابل ژنوتيپ x محيط در سطح احتمال 1% وجود دارد. بزرگي اثرات متقابل ژنوتيپ x محيط نسبت به اثر ژنوتيپ حدود 15 برابر بود كه بيانگر وجود احتمالي گروه‌هاي مختلف محيطي براي ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي مي‌باشد. بر اساس آماره‌هاي پايداري لاين‌هاي اصلاحي G8، G2، G7، G11 و رقم ساجي داراي تركيب مناسبي از پايداري و عملكرد بودند. تجزيه گرافيكي اثرات متقابل ژنوتيپ x محيط با استفاده از مدل GGE باي‌پلات نشان داد كه محيط‌هاي سرد مراغه، اردبيل، قاملو، شيروان و اروميه از محيط‌هاي معتدل سرارود و ايلام در شناسايي ژنوتيپ‌هاي با سازگاري خصوصي متفاوت مي‌باشند. لاين‌هاي اصلاحي با عملكرد بالا، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته متوسط و زودرسي داراي سازگاري بيشتري به محيط‌هاي معتدل سرد و معتدل گرم نسبت به محيط‌هاي سرد بودند. نتايج حاكي از امكان گزينش ژنوتيپ‌هاي با پايداري و عملكرد بالا نسبت به شاهدهاي آزمايش بود كه بيانگر بهبود ژنتيكي در برنامه‌هاي اصلاحي گندم دوروم براي شرايط متغير محيطي ديم مي‌باشد.
