بررسي واكنش ارقام گلرنگ به تيمار هاي آبياري در كشتهاي بهاره و تابستانه

چكيده نوسانات بارندگي و دسترسي به منابع آب زيرزميني در مناطق خشك و نيمه‌خشك، عملكرد و اجزاي عملكرد محصولات زراعي را به‌ويژه در كشت‌هاي بهاره و تابستانه تحت تأثير قرار مي‌دهد. گل‌رنگ يكي از گياهان روغني بومي ايران است كه نسبت به خشكي مقاوم است. اين آزمايش به‌صورت كرت‌هاي دو بار خردشده و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. فاكتور اصلي شامل دو تاريخ كشت بهاره و تابستانه، فاكتور فرعي شامل سه تيمار آبياري (شاهد، قطع آبياري در شروع گلدهي و قطع آبياري از دوره پر شدن دانه) و فاكتور فرعي فرعي شامل نه رقم گلرنگ بود. تاريخ كاشت بهاره نسبت به تابستانه در تمامي صفت‌هاي اندازه‌گيري شده اختلاف معني‌دار داشت. عملكرد دانه در تاريخ كشت فروردين‌ماه 3070 كيلوگرم در هكتار بود كه نسبت به تيرماه، 62 درصد افزايش نشان داد. تيمار آبياري بر ارتفاع، تعداد دانه در غوزه و عملكرد دانه اثر معني‌دار داشت و قطع آبياري باعث كاهش تعداد دانه در غوزه و عملكرد گرديد. عملكرد دانه در تيمارهاي آبياري در دوره پر شدن دانه و دوره گلدهي نسبت به تيمار شاهد به ترتيب 21 و 54 درصد كاهش نشان داد. در بين ارقام، صفه و گلدشت داراي بالاترين عملكرد دانه بودند و در تيمار قطع آبياري در شروع گلدهي بين ارقام اختلاف معني‌داري مشاهده نشد. به‌طوركلي رقم‌هاي ايراني نسبت به ارقام مكزيكي توانايي بهتري براي مقاومت به تنش و توليد عملكرد دانه بالاتر داشتند.