بررسي ارزيابي اثرات اقتصادي-اجتماعي طرح‌هاي مرتعداري در حوزه شهرستان مشهد

Assessment of socio-economic impacts of range management plans in the Mashhad County

هدف از اين تحقيق ارزيابي اثرات اقتصادي-اجتماعي طرح‌هاي مرتعداري درحوزه شهرستان مشهد است. به اين منظور طرح‌هاي مرتعداري كه از سال 1372 تا 1391 به تصويب رسيده اند، 16 طرح مرتعداري در قالب طرح‌هاي اجرا شده، طرح‌هاي اجرا نشده و طرح‌هاي در حال اجرا بررسي شدند. به منظور رسيدن به اين هدف پرسشنامه‌هايي تهيه شد و با توجه به 15 سامان عرفي، 48 نمونه به طور تصادفي انتخاب شد. پرسشنامه‌ها در سفرهايي كه به مناطق هدف صورت گرفت توسط بهره‌برداران پاسخ داده شدند و اطلاعات بدست آمده با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي در نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه مرتعداران اجراي اين طرح‌ها را اثربخش مي‌‌‌دانند اما در اين ميان با مشكلات زيادي نيز مواجه هستند. در مناطق طرح‌هاي اجرا نشده، بهره‌برداران معتقدند اين طرح‌ها نمي‌توانند بسياري از مشكلات آنان را مرتفع سازند اما با وجود تمامي اين مشكلات، اميد دارند كه اجراي اين طرح‌ها از مسائل مربوط به مرتع از جمله مالكيت مرتع خواهد كاست و سندي كه بعد از تصويب طرح براي مرتع آنها منظور مي گردد آنها را صاحب امتياز خواهد كرد. در نهايت با توجه به پاسخ بهره‌برداران و مصاحبه‌هاي زيادي كه انجام شد، طرح‌هاي مرتعداري از ديدگاه اقتصادي-اجتماعي، مثبت ارزيابي مي‌شود.

The purpose of this study was to evaluate the socio-economic impacts of range management plans in the Mashhad County. Accordingly, 16 range management plans, approved during 1993 to 2012, were studied in three categories including executed, unexecuted and under execution plans. To achieve this purpose, some questionnaires were prepared with respect to the number of the beneficiaries in 15 range allotments and 48 samples were selected at random. The questionnaires were answered by the beneficiaries and the data were analyzed by descriptive and inferential statistics in the SPSS software. The results showed that the beneficiaries considered the implementation of these plans to be effective; however, they also face a lot of problems. In areas where range management plans are not implemented, beneficiaries believe that these plans cannot solve many of their problems. However, despite all these problems, they hope that the implementation of these plans will reduce the problems of rangelands, including rangeland ownership. Finally, according to the beneficiaries' responses and many interviews conducted, range management plans are evaluated positively from a socio-economic point of view.