ارزيابي اثر پرايمينگ بذر بر رشد و عملكرد دو رقم برنج (Oryza sativa L.) در روش كشت مستقيم

اين پژوهش با هدف تعيين نقش پرايمينگ بذر بر ارقام برنج در روش كشت مستقيم انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار به مدت دو سال (1392 و 1393) در مزرعه آزمايشي موسسه تحقيقات برنج كشور (رشت) اجرا شد. عامل اول شامل دو رقم برنج (خزر و هاشمي) و عامل دوم شامل ده سطح (هشت تيمار پرايمينگ (t1 تا t8) كه بذرها پس از پرايمينگ در نوار كاغذي قرار داده شدند، t9 كاشت مستقيم (خطي) بذر جوانه‌دار شده و t10 نشاكاري گياهچه‌هاي 25 روزه) بودند. صفات مورد ارزيابي شامل ويژگي هاي بذر و گياهچه و ويژگي هاي فنولوژيك و مورفولوژيك گياه كامل بود. همچنين، مقايسه توصيفي سه روش كاشت (كشت مستقيم با نوار بذر، كشت مستقيم خطي و كشت نشايي) پرداخته شد. نتايج تجزيه مركب داده ها نشان داد كه بيشترين سرعت جوانه زني مربوط به تيمار هيدروپرايمينگ وبيشترين ميزان استقرار گياهچه در مزرعه مربوط به تيمار بذرخشك بود. پرايمينگ بر عملكرد دانه اثر معني‌داري نداشت و برهم كنش رقم در پرايمينگ بر عملكرد دانه معني‌دار بود. بيشترين عملكرد دانهمربوط به رقم خزر در تيمار كشت نشايي و رقم هاشمي در تيمار پرايمينگ بذر با كلريد كلسيم بود. نتايج نشان داد كه شيوه كاشت مستقيم با استفاده از نواربذر با كاهش 11 درصد در طول دوره رشد و 32 درصد در تعداد كارگر، نسبت به كشت نشايي در شرايط آزمايش حاضر برتري داشت. نتيجه كلي اين آزمايش نشان داد كه كشت مستقيم با نواربذر نسبت به نشاكاري هزينه توليد برنج  را به مقدار 12 درصد كاهش داد.