پديد آورندگان :
فلك ناز ، مهران - گروه زراعت و اصلاح نباتات , فلك ناز ، مهران - گروه زراعت و اصلاح نباتات , اعلمي ، علي - گروه بيوتكنولوژي كشاورزي , اعلمي ، علي - گروه بيوتكنولوژي كشاورزي , مهرابي ، علي اشرف - گروه زراعت و اصلاح نباتات , مهرابي ، علي اشرف - گروه زراعت و اصلاح نباتات , صبوري ، عاطفه - گروه زراعت و اصلاح نباتات , صبوري ، عاطفه - گروه زراعت و اصلاح نباتات , كهريزي ، دانيال - گروه زراعت و اصلاح نباتات , كهريزي ، دانيال - گروه زراعت و اصلاح نباتات
كليدواژه :
تجزيه خوشه اي , تنش خشكي , ژرم پلاسم , عملكرد دانه
چكيده فارسي :
خشك سالي و آثار ناشي از آن مهم ترين و رايج ترين تنش محيطي است كه توليدات كشاورزي را در جهان با محدوديت روبه‌رو ساخته است. يكي از راه بردهاي مفيد اصلاح گياهان زراعي براي مقاومت به خشكي، حفظ و بهره‌گيري از تنوع موجود ژرم پلاسم آن‌ها مي‌باشد. به‌منظور شناسايي منابع مقاومت به خشكي، 125ژنوتيپ گندم نياي آژيلوپس تائوشي در قالب طرح آگمنت با سه تكرار و تحت دو شرايط بدون تنش (آبياري تكميلي در سه مرحله ساقه دهي، گلدهي و پرشدن دانه) و تنش خشكي (بدون آبياري تكميلي) كشت و بر اساس شاخص هاي تحمل به خشكي مورد ارزيابي قرار گرفتند. مطالعه همبستگي عملكرد با شاخص‌هاي تحمل نشان داد كه شاخص‌هاي ميانگين حسابي (MP)، ميانگين هندسي (GMP)، تحمل به تنش (STI) و تحمل (TOL) براي شناسايي ژنوتيپ هاي با عملكرد بالا در هر دو شرايط تنش و بدون تنش خشكي مناسب بودند. بر اساس اين شاخص‌ها،به ترتيب ژنوتيپ هاي شماره 55، 50، 58 و 65 متحمل ترين ژنوتيپ ها و ژنوتيپ هاي شماره 45، 34، 3 و 9 حساس‌ترين ژنوتيپ ها تعيين شدند. گروه‌بندي ژنوتيپ ها بر مبناي شاخص‌هاي تحمل با استفاده از تجزيه خوشه اي به روش متوسط فاصله بين گروه ها (UPGMA)، ژنوتيپ ها را در هفت گروه مختلف دسته بنديكرد. ژنوتيپ هاي شماره50،55، 58 و 65 كهدارايبيش ترين مقادير براياين شاخص‌ها بودند، در دو گروه سه و پنجقرار گرفتند. نتايج تحليل هاي آماري مختلف در اين تحقيق نشان داد كه دو ژنوتيپ شماره 50 و 55 به‌عنوان متحمل ترين ژنوتيپ ها بودند و مي توانند به عنوان منابع ژنتيكي مناسب در برنامه هاي به نژادي گندم براي تحمل به خشكي مورد توجه قرار گيرند.
