توليد تنوعات سوماكلوني درون‌شيشه‌اي متحمل به تنش خشكي در نيشكر (.Saccharum officinarum L) با استفاده از ارقام تجاري ايران

تنش خشكي يك بحران در حال رشد است كه به‌شدتتوليد محصولات كشاورزي در سراسر جهان را محدود نموده و عامل مهمي در كاهش عملكرد گياهان زراعي ازجمله نيشكر به‌خصوص در مناطق خشك و نيمه‌خشك به شمار مي‌رود. به‌منظور گزينش سوماكلون هاي متحمل به خشكي در سه واريته تجاري نيشكر، تنش خشكي در چهار سطح )شاهد( صفرT1=25، 25T2 ، 50 = T3و 75=T4 گرم در ليتر پلي‌اتيلن‌گليكول در محيط كشت بافت MS اجرا گرديد. شاخص‌هاي كمي بافت‌هاي كالوس به‌دست‌آمده از جهش تصادفي، موردمطالعه قرار گرفت. پس از باز زا شدن كالوس ها و انتقال گياهك ها به محيط شاخه زايي، از هر سطح تنش خشكي واريانت‌هاي متعددي انتخاب و ميزان تجمع پرولين در ارقام بررسي شد. بر اساس نتايج به‌دست‌آمده تمامي شاخص‌هاي كمي موردمطالعه در هر سه واريته تحت تأثير تنش خشكي قرار گرفتند. در تيمارهاي تحت تنش خشكي زمان القاء ظهور كالوس به‌طور ميانگين 33.8 درصد بيشتر از تيمار شاهد و درصد كالوس زايي به‌طور ميانگين 31.71 درصد كمتر از تيمار شاهد بود. درصد كالوس باززا نيز به‌طور ميانگين 13.53 درصد كمتر از تيمار شاهد و زمان القاء گياهك به‌طور ميانگين 43.21 درصد بيشتر از تيمار شاهد به دست آمد. روند ميزان تجمع پرولين به مقدار زيادي متأثر از ژنوتيپ بود وبا افزايش سطح تنش خشكي افزايش نشان داد. در سوماكلون هاي حاصل از واريته CP48-103 مقدار تجمع پرولين بيشتري مشاهده شد لذا سوماكلون هاي اين واريته به‌شرط حفظ ساير شرايط زراعي خوب و بررسي مولكولي مي‌توانند به‌عنوان ژنوتيپ‌هاي جديد معرفي گردند.