بررسي هيبريدهاي منورم چغندرقند (.Beta vulgaris L) توليدشده در شرايط آب و هوايي مختلف ازنظر مقاومت به خشكي در مرحله جوانه‏ زني و رشد گياهچه

اين تحقيق در سال‏ 1393 به‌منظور بررسي عكس ‏العمل هيبريدهاي منوژرم چغندرقند توليدشده در شرايط آب و هوايي مختلف به تنش خشكي و مقايسه هيبريدهاي حاصل از تلاقي لاين‏ هاي مختلف چغندرقند تحت شرايط آب و هوايي متفاوت ازنظر جوانه ‏زني و رشد گياهچه در آزمايشگاه تكنولوژي بذر اداره اصلاح و تهيه بذر چغندرقند اردبيل تحت شرايط آزمايشگاهي به‏ صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي با سه تكرار، انجام گرديد. فاكتورهاي آزمايش شامل بذر هيبريد‏هاي چغندرقند متشكل از 20 سطح (هيبريدهاي حاصل از تلاقي 4 پايه پدري FC709-2/24 ،F-8662،SHR.1-P.12 وS1-88227 و 5 پايه مادري 436×7112، SB36×7112، 231×261، SB37×28874 و 419×SB36 كه در دو منطقه ايستگاه تحقيقات كشاورزي اردبيل و ايستگاه تحقيقات كشاورزي مطهري (كمال‌آباد) واقع در كرج توليدشده بود) و پتانسيل مختلف اسمزي با پنج سطح (0، 2، 4، 6 و 8 بار) بودند. در اين تحقيق مؤلفه‌هاي جوانه‌زني (حداكثر، سرعت و زمان تا شروع جوانه‌زني)، درصد بذر سبز شده، درصد گياهچه غيرنرمال، طول ريشه‌چه و هيپوكوتيل و وزن خشك گياهچه بررسي ­شدند.نتايج آزمايش نشان داد كه تأثير منطقه توليد بذر، تنش خشكي و همچنين تفاوت هيبريدهاي مختلف چغندرقند بر روي درصد جوانه‏ زني، سرعت جوانه‏ زني، زمان تا شروع جوانه‏ زني، درصد بذر سبز شده، درصد گياهچه‏ هاي غيرنرمال، طول ريشه ‏چه، طول هيپوكوتيل و وزن خشك گياهچه معني‏ دار است. عليرغم اينكه در بذرهاي توليدي در ايستگاه كرج درصد جوانه‏ زني به‌مراتب پايين‏تر بود ولي نكته مهم و قابل ‏توجه در اين تحقيق اين بود كه سرعت جوانه‏ زني در بذرهاي توليدي در ايستگاه توليد بذر كرج نسبت به بذرهاي توليدشده در اردبيل بيشتر بود. با كاهش پتانسيل آب درصد جوانه‏ زني، سرعت جوانه ‏زني، درصد سبز شدن، طول ريشه‏ چه و هيپوكوتيل و وزن خشك گياهچه در بذرهاي هيبريدهاي مختلف توليدشده در هر دو منطقه كاهش يافت و زمان تا شروع جوانه ‏زني و درصد گياهچه‏ هاي غير نرمال افزايش يافت. ولي مقدار كاهش در بذرهاي حاصل از مناطق مختلف توليد بذر متفاوت بود و در بذرهاي توليدشده در اردبيل مقدار كاهش در مؤلفه‌هاي جوانه‏ زني و رشد گياهچه نسبت به بذرهاي توليدشده در كرج كمتر بود؛ بنابراين بذرهاي توليدشده در منطقه كرج در مرحله جوانه ‏زني نسبت به تنش خشكي از حساسيت بيشتري برخوردارند. در بين بذر هيبريدهاي توليدشده در هر دو منطقه، هيبريد 7112*436×SHR01-P.12 بيشترين و هيبريد 419*SB36×S1-88239 كمترين درصد جوانه‏زني را داشتند و هيبريد 261*231×SHR01P.12 و 28874*SB37×SHR01P.12 به ترتيب از بيشترين و كمترين سرعت جوانه ‏زني برخوردار بودند.