بررسي پاسخ گندم (.Triticum aestivum L) به مصرف سلنيم تحت شرايط تنش كادميم

بر اساس برخي گزارشات، متوسط كادميم در برخي خاك‌ها و محصولات زراعي ايران از مقاديري كه توسط سازمان خوار و بار كشاورزي و سازمان بهداشت جهاني به عنوان سطح مجاز معرفي شده، بيشتر مي‌باشد. در دهه‌هاي اخير، به منظور كاهش اثرات مخرب كادميم در گياهان استفاده از عناصري نظير سلنيم كه خاصيت آنتاگونيستي با كادميم دارند مورد توجه قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسي پاسخ گياه گندم (رقم فلات) به مصرف سلنيم در شرايط تنش كادميم انجام شد. به اين منظور، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار و در شرايط گلداني در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي اجرا گرديد. فاكتورهاي آزمايشي شامل چهار سطح سلنيم (0، 5/0، 1 و 4 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) و سه سطح كادميم (0، 5 و 15 ميلي‌گرم بر كيلوگرم) بود. صفات مورد بررسي شامل غلظت كلروفيل a، b، كاروتنوئيد، پرولين، فعاليت آنزيم كاتالاز و وزن خشك ساقه بود. نتايج نشان داد با افزايش غلظت كادميم در خاك، محتوي رنگدانه‌هاي فتوسنتزي و فعاليت آنزيمي گندم كاهش ولي ميزان پرولين افزايش يافت. در مقابل، گياهاني كه در معرض تنش كادميم قرار داشتند و هم‌زمان غلظت‌هاي كمي از سلنيم نيز دريافت ‌كردند در مقايسه با گياهان مشابه كه سلنيم دريافت نكردند محتوي كلروفيل b و فعاليت آنزيمي بيشتري داشتند. با اين وجود، سلنيم تاثير مثبتي بر غلظت كاروتنوئيد، كلروفيل a و وزن خشك ساقه گندم نداشت. ضمناً غلظت‌هاي زياد سلنيم نه تنها تاثير سودمندي بر صفات مورد بررسي نداشت بلكه باعث كاهش غلظت رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، فعاليت آنزيمي و وزن خشك ساقه گرديد. در مجموع مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه در شرايط تنش كادميم، مصرف غلظت‌هاي مناسبي از سلنيم باعث بهبود برخي پارامترهاي فيزيولوژيكي گندم مي‌گردد.