بررسي اثر تنش خشكي بر عملكرد و برخي خصوصيات فيزيولوژيك ارزن دم‌روباهي (.Setaria italica L) در تاريخ هاي مختلف كاشت

با عنايت به محدوديت در فراهمي آب، تأمين حد مطلوب و بهينه مصرف آب جهت دستيابي به عملكرد بالا و اقتصادي در زراعت ارزن حائز اهميت است. اين پژوهش براي ارزيابي اثر تنش خشكي بر عملكرد و برخي خصوصيات فيزيولوژيك ارزن دم‌روباهي در تاريخ­هاي مختلف كاشت انجام شد. آزمايش مزرعه­اي به‌صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال­هاي ۱۳۹۱ و ۱۳۹۵ اجرا شد. تاريخ­هاي كاشت (1، ۱۵ و ۳۰ اسفند و ۱۵ فروردين) در كرت­هاي اصلي و تنش خشكي (۵۰، ۶۵ و ۸۰ درصد ظرفيت زراعي) در كرت­هاي فرعي قرار گرفتند. در طول فصل زراعي صفات ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول پانيكول، عملكرد دانه، عملكرد علوفه‌تر و خشك، تعداد روز تا گل­دهي، وزن هزار دانه، غلظت پرولين و محتواي كلروفيل تعيين شد. نتايج نشان داد كه صفات اندازه­گيري شده تحت تأثير تاريخ كاشت قرار گرفت. كاشت گياه در 15 اسفند بيشترين عملكرد دانه و صفات ديگر را توليد كرد. بيشترين كاهش عملكرد دانه مربوط به تاريخ كاشت 15 فروردين بود. عملكرد دانه و صفات فيزيولوژيك ارزن در اثر كمبود آب كاهش نشان داد. بيشترين عملكرد دانه در 50 درصد ظرفيت زراعي توليد شد. كمترين عملكرد دانه در 80 درصد زراعي به دست آمد، ولي غلظت پرولين در اين تيمار بيشترين مقدار بود. عملكرد دانه در تيمار 50 درصد ظرفيت زراعي نسبت به تيمار 80 درصد، 74 درصد افزايش داشت. درمجموع عملكرد دانه و خصوصيات فيزيولوژيك ارزن به‌طور قابل‌توجهي از شرايط تنش خشكي تأثير پذيرفت؛ بنابراين جهت دستيابي به بيشينه عملكرد دانه و علوفه، كاشت رقم باستان بايد در تاريخ 15 اسفند و مديريت آبياري آن بر مبناي 50 درصد ظرفيت زراعي صورت گيرد.