تنوع ريختي جمعيت هاي سه گونه ماهي سفيد رودخانه اي در حوضه هاي آبي ايران

Morphological diversity in three species of Chubs (Squalius spp.) populations in Iranian Basins

در اين مطالعه تنوع پذيري ريختي سه گونه از سرده Squalius در حوضه هاي آبي ايران به اجرا درآمد. بدين منظور تعداد 709 قطعه ماهي سفيد رودخانه اي از چهار حوضه خزر، اروميه، نمك و دجله صيد شد. نمونه هاي صيد شده ابتدا در محلول پودر گل ميخك بي هوش و در فرمالين10درصد بافري تثبيت شده سپس براي مطالعه بيشتر به آزمايشگاه ماهي شناسي دانشكده منابع طبيعي دانشگاه صنعتي اصفهان منتقل شدند. در آزمايشگاه تعداد 14 صفت شمارشي محاسبه شد. همچنين از عكس هاي گرفته شده از سمت چپ نمونه ها در نرم افزار ImageJ تعداد 19 صفت اندازه گيري شد و به منظور استخراج داده هاي ريخت سنجي هندسي تعداد 13 لندمارك بر روي تصاوير گرفته شده در نرم افزار tpsDig2 قرار داده شد. به منظور پي بردن به تفاوت هاي ميان جمعيت هاي تحت مطالعه از تحليل هاي كولموگروف- اسميرنوف، كروسكال- واليس، ANOVA، آزمون دانكن، PCA، CVA و تحليل خوشه اياستفاده شد. نتايج حاصل از PCA و CVA تفاوت معناداري ميان جمعيت هاي تحت مطالعه نشان نداد. جمعيت هاي گونه هاي تحت مطالعه در 11 صفت شمارشي و 15 صفت اندازشي با يكديگر تفاوت معناداري داشتند. همچنين عمده تفاوت هاي مشاهده شده حاصل از نتايج ريخت سنجي هندسي نيز مربوط به موقعيت باله سينه اي، عمق بدن و اندازه سر بود. در كل جمعيت هاي تحت مطالعه هم پوشاني بالايي با يكديگر داشتند. پيشنهاد مي شود جمعيت هاي گونه هاي ماهي سفيد رودخانه اي با روش هاي ژنتيكي و مولكولي نيز بررسي شوند

In this study, morphological variation of three species of Squalius in Iranian basins was studied. For this purpose, 709 specimens were captured from the Caspian Sea, the Urmia Lake, the Namak Lake and the Tigris basin. After anesthetizing in clove oil solution and fixing in 10% neutralized formalin, specimens were transferred to the Isfahan University of Technology Ichthyology Museum (IUT-IM) for further studies. In the laboratory, some 14 meristic characters were counted under a streomicroscope. Also, images were analyzed with ImageJ software and 19 morphometric characteristics were measured. In addition, 13 landmarks were defined and digitized on images taken in tpsDig2 software in order to extract geometric morphometric data. Kolmogorov-Smirnov, Kruskal-Wallis, ANOVA, Duncan test, PCA, CVA and cluster analysis methods were used to analyze the differences among the populations. The results of PCA and CVA meristic and morphometric analyses showed no significant differences among the studied populations. The populations of the species studied were significantly different in 11 meristic and 15 morphometric characteristics. Also, the major differences observed in the results of geometric morphometric analysis were related to the position of the pectoral fin, body and head depth. In general, the studied populations highly overlapped, and we suggest that the populations of genus Squalius should be further studied by molecular methods.