تأثير كودهاي زيستي و نيتروژن بر برخي صفات كمي و كيفي توت‌فرنگي (Fragaria × ananassa Duch., cv. Selva) تحت سطوح مختلف كود نيتروژن

The effect of bio-fertilizers and Nano-nitrogen on strawberry quality and quantity under different levels of nitrogen

نيتروژن مهمترين عنصر در رشد و عملكرد گياهان است. براي تامين نيتروژن نياز گياه منابع مختلفي وجود دارد كه كاربرد كودهاي شيميايي از آن جمله است. اما كاربرد بيش از حد كودهاي شيميايي علاوه بر آلودگي آب و خاك، سلامت جامعه را نيز با مخاطراتي روبرو كرده است. بنابراين بهينه سازي مصرف كودهاي شيميـايي و جايگزين كردن آن با كودهاي بيولوژيك مي‌تواند قدمي براي افزايش سلامت جامعه باشد. به‌همين منظور يك آزمايش مزرعه‌اي با سطوح مختلف كود اوره و تأثير كودهاي زيستي و نانونيتروژن به صورت فاكتــوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار بر عملكرد و كيفيت ميوه توت فرنگي انجام شد. فاكتور اول آزمايش شامل سطوح كود اوره (0، 75 و 150 كيلوگرم در هكتار) و فاكتور دوم شامل منابع نيتروژن (آزوسپريلوم، ازتوباكتر، نانونيتروژن و شاهد) بود. نتايج نشان داد كه در تمامي تيمارها، با افزايش كاربرد كود اوره طول بوته و وزن اندام هوايي افزايش، ولي ظرفيت آنتي اكسيداني كل، تركيبات فلاونوييدي كل، مقدار آنتوسيانين و ويتامينث ميوهكاهش يافت. بيشترين وزن تر اندام هوايي و تعداد ميوه از تيمار نانو نيتروژن + 75 كيلوگرم اوره به‌دست آمد. در حالي كه بيشترين مقدار ويتامين‌ث، ظرفيت آنتي اكسيداني كل و ظرفيت فنل كل از گياهان تلقيح شده با ازتوباكتر و آزوسپريلوم به‌دست آمد ولي تيمار ازتوباكتر نسبت به آزوسپريلوم در اغلب صفات برتري نشان داد و با افزايش مصرف كود اوره، كارايي خود را نسبت به تيمار شاهد حفظ كرد. بيشترين عملكرد ميوه از تيمار نانو نيتروژن + 75 كيلوگرم اوره به دست آمد ولي به لحاظ آماري اختلاف معني‌دار با تيمار ازتوباكتر + 75 كيلوگرم اوره نداشت. بنابراين از آنجا كه هدف از آزمايش افزايش عملكرد و كيفيت ميوه بود، تيمار ازتوباكتر + 75 كيلوگرم اوره نسبت به ساير تيمارها قابل توصيه مي‌باشد.

Nitrogen is the most important element in plant growth and yield. There are several sources for supplying nitrogen needed by the plant, including the use of chemical fertilizers. But excessive use of chemical fertilizers in addition to contamination of water and soil has also caused health risks to the community. Therefore, optimizing the use of chemical fertilizers and replacing them with organic sources can be a step forward in increasing the health of the community. For this purpose, a field experiment with different levels of urea fertilizer and various nitrogen sources were carried out in a factorial arrangement in a randomized complete block design with three replications on strawberry in 2016 at Someh-Sara, Gilan, Iran. The experimental factors included urea (0, 75 and 150 kg.ha-1) and various sources of nitrogen (Azospirilum, Azotobacter, Nano-nitrogen and Control). The results showed that in levels of nitrogen source, the application of urea fertilizer increased the shoot weight and shoot length, but decreased total antioxidant capacity, total flavonoid compounds and vitamin C. The highest fresh weight of shoot and fruit number were obtained from nano-nitrogen treatment + 75 kg.ha-1. While the highest amounts of vitamin C, total antioxidant capacity and total flavonoid compounds were obtained from Azotobacter and Azospirilum inoculated plants, Azotobacter was superior to Azospirilum in most of the traits and with increasing the application of urea fertilizer, maintained its efficiency compared to control. The highest fruit yield was obtained from nano-nitrogen + 75 kg.ha-1, but there was no statistically significant difference with Azotobacter + 75 kg.ha-1. Therefore, since the aim of the experiment was to increase the yield and quality of the fruit, Azotobacter + 75 kg.ha-1 is recommendable compared to other treatments.