بررسي برخي روش هاي مديريت تغذيه و آبياري به منظور سازگاري و توسعه كشت زعفران در مناطق خشك

به منظور بهبود عملكرد زعفران و تغيير الگوي كاشت در مناطق خشك، آزمايشي بصورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار طي سال‌هاي زراعي 13951392 در يك مزرعه تحقيقاتي واقع در روستاي چرخاب از توابع استان يزد به اجرا درآمد. سطوح فاكتور اصلي شامل سه سطح آبياري (آبياري تا 100، 75 و 50 درصد نياز آبي) به عنوان كرت‌هاي اصلي و 7 تيمار مختلف مديريت كودي شامل شاهد، 10 تن در هكتار كود دامي يا ورمي‌كمپوست به صورت توزيع روي سطح خاك، 5 و 10 تن در هكتار ورمي‌كمپوست به صورت رديفي در زير رديف‌هاي كاشت، 10 ليتر در هكتار هيومستر سفرون در يك نوبت و در دو نوبت پس از گلدهي، به عنوان كرت‌هاي فرعي بود. نتايج نشان داد كه كاهش آبياري از 75% به 50% نياز آبي موجب كاهش معني‌دار وزن خشك برگ، وزن بزرگترين بنه، وزن كل بنه و تعداد بنه مؤثر در بوته شد. اختلاف عملكرد بين تيمارهاي آبياري هر ساله بيشتر شد. به­طوريكه در سال اول آزمايش، تيمارها از نظر تعداد گل اختلاف معني‌داري نداشتند اما در سال سوم آزمايش تعداد گل در تيمار 100% نياز آبي با ميانگين 76/100 گل در هر كرت بصورت معني‌داري بيش از دو تيمار ديگر بود. همچنين با كاهش آبياري از 100% به 75% نياز آبي، تعداد كل بنه بيش‌از 40% كاهش يافت، اما وزن كل بنه كمتر از 30% كاهش يافت. بين تيمارهاي مديريت كودي، مصرف ورمي‌كمپوست به مقدار 10 تن در هكتار به­صورت رديفي در زير رديف‌هاي كاشت (10RV) و مصرف كود هيومستر سفرون به مقدار 10 ليتر در هكتار طي دو نوبت‌ در طول فصل رشد (CH) به صورت معني‌داري مطلوبتر بود. بطوريكه بيشترين تعداد گل در سال‌هاي دوم و سوم آزمايش در تيمار 10RV به ترتيب 78/71 و 22/98 عدد در هر كرت بدست آمد اما سود خالص حاصل از تيمار CH حدود 5/13 برابر بيش از بهترين تيمار اين آزمايش (10RV) بود. درمجموع، روند تغييرات صفات طي سه سال آزمايش نشان داد كه مزيت مصرف هيومستر سفرون نسبت به ساير تيمارها بيشتر است. لكن توصيه مي‌شود در تحقيقات آتي مقادير بيشتر اين كود مورد بررسي قرار گيرد.