بررسي آثار اقتصادي شركت‎هاي تعاوني توليد آراز 1 و 2 در منطقه آزاد ماكو

پژوهش حاضر با هدف بررسي آثار اقتصادي شركت‌هاي تعاوني توليد آراز 1 و آراز 2 در منطقه آزاد ماكو انجام گرفت. اين تحقيق از نوع شبه‎آزمايشي شامل دو گروه گندم‎كاران عضو تعاوني توليد (گروه آزمايش) و دشت قيقاچ (گروه كنترل) بود. تحقيق به روش پيمايش و با استفاده از ابزار پرسش‎نامه انجام شد. تعداد نمونه تحقيق 109 نفر بود. بر اساس نتايج، عضويت در تعاوني توليد باعث افزايش 39 درصدي هزينه‌هاي توليد، 60 درصدي عملكرد، 90 درصدي درآمد، 92 درصدي سود و 64 درصدي نسبت سود به هزينه شده است. به علاوه، عضويت در شركت هاي تعاوني توليد باعث افزايش بهره‌مندي كشاورزان از دوره‌هاي ترويجي و بيمه محصولات كشاورزي و تهيه امكانات زندگي و خودرو  براي خانوارهاي عضو شده است. نتيجه آثار فوق رضايتمندي 95 درصد اعضا از تعاوني توليد بوده است. با اين حال، مزاياي تعاوني بيشتر نصيب كشاورزان مرفه و اين امر باعث افزايش فاصله طبقاتي بين كشاورزان عضو شده است. به علاوه، تعاوني كماكان با مشكلات عديده‌اي مواجه بوده است؛ از جمله: بالا بودن آب‎بها و نبود شفافيت در اين زمينه، عدم فعاليت در بخش بازاريابي، نداشتن سيلو و ماشين‌آلات و ادوات كشاورزي، نداشتن كلينيك كشاورزي و بخش مشاوره فني، ناكافي و ناكارآمد بودن دوره‌هاي ترويجي، مديريت نامناسب عرضه و توزيع آب و لايروبي نشدن كانال‌هاي آب و مصرف بي‌رويه آب توسط كشاورزان و زهدار و ماندابي شدن زمين‌هاي پايين‌دست. بر اساس نتايج تحقيق، پيشنهاد شد كه براي افزايش آثار مثبت تعاوني بايد ضمن رفع مشكلات مذكور، به توزيع عادلانه نهاده‌ها و خدمات بين كشاورزان، به ويژه خرده‌مالكان، اقدام شود.