تحليلي بر نقش‌آفريني زنان در مديريت مراتع عشايري (مطالعه موردي: سامان‌هاي عرفي منطقه شول‌آباد لرستان)

Analysis of women’s role in the management of nomadic rangelands Case study: Allotments of Shoul Abad region in Lorestan Province

اين تحقيق با هدف بررسي الگوي تقسيم كار حاكم بر فعاليت‌هاي مديريتي مراتع نزد خانواده‌هاي عشايري و نيز بررسي نقش زنان در مديريت مراتع در سامان‌هاي عرفي عشايري در منطقه شول‌آباد شهرستان اليگودرز واقع در استان لرستان انجام گرديد. اين تحقيق به شيوه پيمايشي انجام شد. به‌طوري كه در بخش اول تحقيق با استفاده از شيوه مشاهده و مصاحبه نامنظم (آزاد) داده‌هايي حاصل گرديد و بعد داده‌هاي حاصل در طرح پرسش‌نامه استفاده شد. در تعيين حجم نمونه از جدول كرجسي و مورگان استفاده شد. در بخش كمي تعداد 44 پرسش‌نامه با سئوالات باز در بين زنان عشاير تكميل شد. مديريت مراتع در سه بخش بهره‌برداري، حفاظت و احياء و توسعه بررسي گرديد. يافته‌هاي اين تحقيق نشان داد الگوي تقسيم كار حاكم بر فعاليت‌هاي اين خانواده‌ها به گونه‌اي است كه زنان بيشترين نقش خود را در بهره‌برداري مراتع ايفاء مي‌كنند و در بخش‌‌هاي حفاظت و احياء مراتع نقش كمتري دارند. همچنين نتايج اين تحقيق نشان داد زنان عشاير همانند گذشته در زمينه توليد محصولات دامي و فراورده‌هاي لبني و نيز برداشت گياهان دارويي و خوراكي نقش قابل توجهي داشته و سهم عمده‌‌اي در توليد و عرضه اين محصولات دارند.

This study was aimed to investigate the effect of labour division pattern on rangeland management activities in nomadic families as well as women’s role in management of rangelands in two allotments in Shoul Abad region, Aligudarz Township, in Lorestan province. This research was conducted by using survey method. In the first section, some data were collected using irregular interview and observation, and then obtained data was used in a questionnaire design. To determine sample size, Krejcie-Morgan-sample-size-table was used. In quantitative section, a total number of 44 questionnaires with open-ended questions were completed by nomadic women. Rangeland management was studied in three sections of exploitation, conservation, restoration and development. The findings of the present study showed that the effect of labor division pattern on the activities of these families is such that women play their most roles in rangeland exploitation and have a smaller role in the conservation and restoration of rangelands. The results also showed that nomadic women as in the past have played a significant role in the production of livestock and dairy products as well as harvesting of medicinal and edible plants, and they have an important role in the production and supply of these products.